استفراغ چیست و روشهای درمان آن کدامند؟

دکتر منیژه تبریزی

view

 پاسخ به این سوال که استفراغ چیست و روشهای درمان آن کدامند؟

در رگورژیتاسیون مقدارکمی از غذا یا مایعات خورده شده از راه مری بسوی دهان رانده شده وبه آرامی از دهان بیرون ریخته میشود و همانطور که گفته شد در شیرخواران شایع است. در واقع این نوع بالا آوردن ضرری متوجه کودک نمیکند و بیماری محسوب نمی شود.

استفراغ زمانی جدی تلقی میشود که مقادیر زیادی مایعات و کالری رژیم غذایی را از آن طریق از دست بدهد  یا بعبارت دیگر منجر به کم آبی کودک شود. بیشتر اوقات استفراغ بر اثر یک بیماری ویروسی ایجاد میگردد که باصطلاح گاستروانتریت  گفته میشود.

گاستروانتریت، اکثرا ویروسی است ودر جریان آن معده و سیستم گوارشی بوسیله ویروس درگیر می گردد که خود را بوسیله اسهال و استفراغ نشان میدهد.

 

سایر علل استفراغ شامل:

 داروها و موادی چون الکل هم میتواند باعث استفراغ شود.

در صورت ابتلای فرزندتان به استفراغ اگر پایدار است و تکرار میشود وی را به نزد پزشک ببرید

 

استفراغ و روشهای درمان آن

 

استفراغ چه مدت زمانی طول میکشد؟

گاسترو انتریت  ویروسی معمولا با استفراغ و گاهی تب شروع میشود. استفراغ ممکن است یک تا دو روز طول بکشد، ولی یادما ن باشد که ممکن است بیشتر از چند روز هم بطول انجامد

کودک اغلب همزمان با استفراغ، اسهال هم دارد ولی گاها  پس از استفراغ دچار اسهال میشود. معمولا دوره بیماری معمولا بیشتر از یک هفته به طول نمی انجامد .

 

مراقبت از کودک مبتلا به استفراغ در منزل

به کودک خود مایعات رقیق بدهید، کودک نیاز به جایگزینی مایعاتی دارد که از راه استفراغ از دست داده است. لذا بهترین مایع جایگزینORS است. بچه هایی که اسهال طولانی مدت و شدید داشته اند ممکن است دچار عدم تحمل موقت به لاکتوز شوند ولی با این وصف اگر کودک استفراغ می کند یا اینکه اسهال آنقدر شدید و مکرر نیست می توانید به کودک خود شیردهید.

در برخی موارد کودک همچنان تمایل به شیر خوردن را حفظ می‌کند و این بهترین راه برای جلوگیری از کم آب شدن وی میباشد. شیر مادر باید در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند در جریان گاستروآنتریت ادامه  یابد. مادر می تواند شیر خود را ازسینه و یا از طریق دوشیدن از راه فنجان و لیوان به کودک بدهد.

اگر کودک بدفعات بعد از تغذیه استفراغ دارد، سعی کنید با مقادیر کمتر از حد معمول وی را به طور مکررتغذیه نمایید .اگرکودکتان پس از خوردن شیر مادر همچنان تشنه است و به استفراغ ادامه می‌دهد، می‌توان ORS را به وی خوراند ودر کنار آن شیر مادر را هم ادامه داد. اگر کودک شما با شیر خشک تغذیه می‌شود آن را ادامه دهید و اگر میل ندارد هر ۳۰ دقیقه ۶۰ سی سی از ORS را به وی ارایه نمایید . اگر کودکتان کمتر از حد معمول ادرار می‌کند و شما مطمئن نیستید که به حد کافی مایعات دریافت نموده  است    ORS را در فواصل تغذیه به او بدهید. آب یا چای به کودکانی که ممکن است دچار کم آبی شده باشند تعارف نکنید. در صورتی که فکر می‌کنید ممکن است کودکتان کم آب  شده باشد پزشک مراجعه نمایید .

ORS محلولی است که به کودک قند نمک و آب لازم را میرساند

 (در کشورهای دیگر مثال هایی از آن به صورت پدیا لایت انفالایت، محلول الکترولیتی پدیاتریک هستند .البته محصولات ژنریک دیگر هم موجودند که به همین اندازه موثر می باشند). می‌توان آنها را از اکثر داروخانه‌ها تهیه کرد. انواع خانگی به دلیل آن که ممکن است حاوی مقادیر زیادی نمک باشند می‌توانند مشکلات عدیده ای را به بار آورند. از یک قاشق چایخوری یا یک سرنگ یا یک قطره چکان طبی برای خوراندن  ORS به کودک می توان استفاده کرد .در آغاز ۵ سی سی   ORS را با یک قاشق چای خوری هر دو تا سه دقیقه به آهستگی به کودک بدهید.

در صورت پذیرش کودک، میتوان مقدار آنرا به تدریج افزایش داد حد اکثر به 30 سی سی هر پنج دقیقه رساند. ولی بیش از این مقدار نباید داده شود. باید کودک را تشویق کنیم تا به آرامی محلول را بنوشد زیرا که نوشیدن سریع میتواند باعث استفراغ شود. اگر کودک همچنان استفراغ میکند به آن معنا نیست که این محلول  فایده نمیکند زیرا که نمک و قند و مایع موجود در آن باز هم جذب میشود.

جانشین های  ORS

برخی بچه ها ممکن است طعم شور این محلول را دوست نداشته باشند

اما اگر کودک شما علاقه به خوردن آن ندارد سعی کنید آنرا خنک به وی بدهید. نوع فریز شده و بستنی مانند آن نیز موجود میباشد (در آمریکا). در ضمن میتوانید براند مورد استفاده و یا مزه آن را عوض کنید.

 

اگر فرزند شما مزه ORS را دوست ندارد یک قسمت از آب  میوه را با دو قسمت ORS مخلوط کنید.

 

از دادن آب میوه های حاوی قند زیاد خودداری کنید زیرا آنها می‌توانند اسهال را بدتر کنند اگر کودک شما اسهال به دفعات زیاد دارد به  او نوشابه های  خیلی شیرین ندهید اگر استفراغ می کند  ولی اسهال ندارد می‌توانید به او  آب میوه بدهید.

 

کودک باید حتی در حین  اسهال هم رژیم غذایی نرمالی داشته باشد تغذیه خوب برای حفظ سلامت وی مهم است. غیرازموارد استفراغ به کودک غذایی بدهید که با آن آشناست. بسیاری از کودکان دراین وضعیت غذاهای ساده را ترجیح میدهند. مهم است که قابل انعطاف باشید و به کودک غذایی تعارف کنید که دوست دارد.

غذاهایی مثل کراکر، غلات،نان، برنج،سوپ، میوه جات ،سبزیجات و گوشت

از دادن غذاهای با محتوای قند بالا در اسهال ها خودداری کنید.

در صورت تب یا احساس کسالت به او استامینوفن  بد هید.اگر کودکتان داروهای تجویز شده ای را از قبل استفاده میکند و در حین بیماری فعلی خوردن آنها برایش دشوار است با پزشک کودکتان تماس بگیرید.

از مصرف برخی داروها که میتوانند باعث خواب آلودگی کودک شوند خودداری کنید زیرا در این حالت نخواهد توانست ORS را بخورد . در برخی استفراغهای مقاوم ممکن است پزشک داروهایی مثل اندانسترون را تجویز کند که به صورت دوز منفرد داده میشود.

 

برای حفظ  سلامت بقیه  اعضای خانواده دستها ی کودک و خودتان را خوب بشویید  بخصوص بعد از بردن وی به توالت یا تعویض پوشک. این امر مانع از سرایت بیماری به دیگر اعضای خانواده میشود.

در حالات زیر به اورژانس مراجعه کنید

  • اگر فکر میکنید که کودکتان کم آب شده است.
  • اگر کودک زیر دو سال دارید که بیش از ٢۴ ساعت استفراغ داشته است.
  • اگر بچه بالای دو سال بیش از ۴٨ساعت استفراغ داشته
  • اگر تب کودک بیش از سه روز طول کشیده است
  • اگر استفراغ بدفعات بیشتر از یکبار درماه رخ میدهد یا اغلب شبها یا اوایل صبح اتفاق میفتد.
  • یا نگرانیها و سولات دیگری دارید که باید با پزشک در میان گذارید.

 

دکتر منیژه تبریزی

دکتر منیژه تبریزی۱۴ مطلب

کودکان
بیماریها و سلامت کودکان و نوزادان
دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

متخصصین

دیدگاه ها

ارسال دیدگاه

ورود به سایت

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟

نام کاربری ندارید! ثبت نام کنید