واکسن پنوموکوک چیست و چرا باید تجویز شود؟

واکسن پنوموکوک روشی برای پیشگیری از عفونت ریه یا به اصطلاح پنومونی ناشی از باکتری پنوموکوک است. حدود ۸۰ نوع میکروب پنوموکوک وجود دارد این واکسن فقط برروی ۲۳ نوع از آنها اثر پیشگیری‌کننده دارد. با تزریق این واکسن به بدن سیستم ایمنی بدن فعال می شود و تولید آنتی بادی بر علیه میکروب پنوموکوک می کند.

واکسن پنوموکوک تاثیری بر پیشگیری است علل دیگر پنومونی مانند ویروسی و یا میکروب های دیگر ندارد. از سویی باید به خاطر داشته باشیم که این میکروب ۸۰ نوع مختلف دارد و واکسن فقط برروی ۲۳ نوع از آن ها تاثیر دارد.

در کودکان زیر دو سال به دلیل اینکه سیستم ایمنی آنها تکامل کافی پیدا نکرده است به اصطلاح از نوعی واکسن پنوموکوک به نام واکسن کونژوگه استفاده می شود. این واکسن در گذشته فقط بر روی ۷ نوع از میکروب پنوموکوک تاثیر داشت. اما در سال‌های اخیر واکسنی به نام پرونار Prevenar مورد استفاده قرار می گیرد که  برروی ۱۳ نوع از این میکروب ها تاثیر دارد.

چه کسانی باید واکسن پنوموکوک بگیرند؟

واکسن پنوموکوک برای افراد زیر توصیه می شود:

• افراد مسن تر از ۶۵ سال
• کودکان با سن بالاتر از دو سالی که بیماری مزمن قلبی و ریوی مانند نارسایی احتقانی قلب دارند افراد که دیابت، بیماری مزمن کبدی،  کسانی که نشت مایع نخاعی دارند، کاردیومیوپاتی، برونشیت مزمن ویا COPD دارند
• افرادی که طحال خود را برداشته اند و بعضی از بیمارانی که نقص ایمنی دارند.

چه کسانی نبایند واکسن پنوموکوک استفاده کنند؟

• کسانی که سابقه حساسیت به واکسن پنوموکوک در گذشته داشته‌اند
• بی خطر بودن واکسن پنوموکوک در زنان حامله و برای جنین آنها هنوز به طور دقیق ثابت نشده است. در صورت لزوم حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
• زنانی که در معرض بیشتر عفونت پنوموکوکی هستند شایسته است قبل از حاملگی واکسن پنوموکوک را دریافت نمایند

واکسن‌ چگونه استفاده می شود؟

این واکسن که به مقدار نیم میلی لیتر است به صورت داخل عضلانی یا زیر پوستی تجویز میشود. ناحیه تجویز با پنبه الکل قبلاً شستشو داده می شود. واکسن کونژوگه پرونار ۱۳ سوشی، در کودکان به صورت چهار تزریق با فاصله تجویز می‌شود.

افراد مسنی که قبل از ۶۵ سالگی یکبار واکسن دریافت کرده‌اند بعد از پنج سال مجدداً باید واکسن تزریق کنند.

در افراد زیر واکسن پنوموکوک دوم با فاصله پنج سال از واکسن اول باید تجویزشود :

• افرادی که طحال خود را برداشتند
• افرادی که پیوند داشته‌اند
• نارسایی مزمن کلیه
• ضعف سیستم ایمنی

عوارض پنوموکوک چیست؟

عوارض این واکسن بسیار ناچیز است. گاهی ممکن است سوزش، قرمزی و درد در ناحیه تزریق و یا تب، ضایعات پوستی و گاهی واکنش های آلرژیک پیدا نمایند.

بعد از تزریق واکسن پنوموکوک تا چه زمانی بیمار می تواند واکسن دیگر دریافت کند استفاده کند؟

واکسن غیر فعال شده آنفولانزا واکسن کزاز را میتوان هر زمانی همراه یا قبل و بعد از این واکسن تجویز نمود

آیا واکسن پنوموکوک برای کودکان هم توصیه میشود؟

چون میکروب پنوموکوک یکی از میکروب های مهاجم بدن در دوران شیرخواری محسوب می شود انجمن کودکان آمریکا از سال ۲۰۰۰ مجوز واکسیناسیون پنوموکوک را برای کودکان را صادر نموده است.

به طور کلی واکسن کنژوگه  ۱۳ سوشه یا همان واکسن پرونار برای کودکان زیر ۵ سال، افراد مسن تر از ۶۵ سال، افراد ۶ تا ۶۴ ساله ای که در معرض خطر این بیماری قرار دارند. در مورد افراد پرخطر در بالا صحبت شده است.

بهترین توصیه برای تجویز واکسن پنوموکوک در افراد مسن چیست؟

در افراد مسن تر از ۶۵ سال توصیه میشود ابتدا واکسن 13 سوشه و سپس با فاصله شش ماه تا یک سال واکسن 23 سوشه تجویز شود. آنهایی که واکسن 23 سوشه را دریافت کرده‌اند باید ظرف یکسال واکسن 13سوشه دریافت نمایند.

امیدوارم در این نوشتار به سوالات شما در مورد واکسن پنوموکوک توضیحات کافی داده باشم