عوارض واکسیناسیون چیست؟

پیشگیری از بیماریهای عفونی بوسیله واکسن یکی از پیروزیهای مهم علم پزشکی است، اما باید در نظر داشت که با وجود پیشرفتهای بدست آمده در تهیه واکسن‌های بسیار کم ضرر و بی‌نهایت موثر بهرحال هیچ واکسنی کاملاً بی ضرر و صددرصد موثر نیست. هدف در تهیه واکسن مناسب، رسیدن به مرحله‌ای است که واکسن حداکثر اثر پیشگیری را با حداقل عارضه جانبی داشته باشد.

شایعترین عوارض واکسنها کدامند؟

عوارض متعددی تاکنون برای واکسن‌ها گزارش شده است که شایع‌ترین آنها عوارض محل تزریق بصورت تورم و حساسیت و درد موضعی است که گاهی با درجات خفیفی از تب نیز همراه می‌شود.

این عوارض اغلب در طی ۲۴ ساعت اول بعد از تزریق ظاهر شده و معمولاً درکودکان بارزتر و میزان تب کودک نیز بالا است. در دنباله تزریق واکسن سیاه سرفه بندرت ممکن است کودک دچار آنسفالیت شود. این عارضه معمولاً چند روز پس از تزریق این واکسن بصورت بیقراری، تشنج اختلال رفتاری و تغییر سطح هشیاری خودنمایی می‌کند. هرگاه بعد از تزریق واکسن ثلاث کودک تب بالا، تشنج، و گریه‌های شدید و طولانی بیش از ۳ ساعت داشته باشد، در نوبت‌های بعدی از واکسن دوگانه استفاده می‌شود.

یکی از عوارض بسیار نادری که بویژه با گونه شماره ۳ ویروس قطره فلج اطفال ممکن است پیش آید پیدایش شکل فلجی بیماری است. شیوع این عارضه دربالغین کمی زیادتر از کودکان می‌باشد، بدین جهت تجویز همگانی قطره ضد فلج کودکان در سنین بالای ۱۸ سال توصیه نمی‌شود.

هرگاه به فردی با نقص ایمنی قطره ضد فلج تجویز شود خطر پیدایش اشکال فلجی بیماری افزایش پیدا می‌کند.

در حاملگی تزریق واکسن‌های ویروسی زنده بعلت احتمال انتشار آنها به جفت و جنین ممنوع می‌باشد.

  امید است با پیشرفتهای که در تکنیک‌های بیولوژی ملکولی پیدا شده است بتوان در آینده واکسن‌هایی با عوارض هر چه کمتر تهیه نمود.

 به دنبال تزریق واکسن توام عوارض موضعی ا ز قبیل قرمزی محل تزریق، حساسیت موضع، و گاهی واکنشهای عمومی مانند تب ، سر درد ، و گاهی ظهور بثوراتی در سطح بدن مشاهده می شود اما این واکنشها به زودی مرتفع می گردند .

در موارد نادری به دنبال تزریق واکسن توام ضد دیفتری- کزاز ناراحتی های کلیوی و عصبی دیده شده است . در چنین حالاتی تزریق های بعدی انجام نمی گیرند . بایستی همواره آدرنالین یک در هزار در دسترس تزریق کنندگان واکسن باشد تا اگر عارضه آنافلاکسی پیش آمد بلافاصله بمصرف برسد .

 همچنین ناراحتیهای مغزی قابل توجهی که ناشی از تزریق جزء سیاه سرفه اواکسن سه گانه است به ندرت ذکر شده ، اگر ناراحتی عصبی ویا تشنجی کودک ظرف ۲ روز پس از تزریق مشاهده شود، نشان ایجاد ناراحتی به علت واکسن سیاه سرفه است در این صورت دنباله ایمن سازی را با واکسنهای دو گانه ضد دیفتری، کزاز خردسالان یا بزرگسالان بسته به سن شخص ادامه می دهند و به این کودک دیگر واکسن سیاه سرفه نباید تزریق شود .