شیاف دیکلوفناک در کنترل تب کودکان

 تب یکی از شایعترین علایم بیماری در کودکان است. هر چند تب به دنبال برخی علل غیر عفونی مثل ورزش شدید، گرمازدگی، پرکاری تیروئید، بیماریهای روماتیسمی یا نسج همبند، بیماریهای التهابی روده، کانسرها و ... ایجاد می شود، ولی علل عفونی بیشتر موارد تب را به خود اختصاص می دهند.

تب معمولا سبب نگرانی والدین شده و در بسیاری از موارد، به هر اقدام ممکن برای کنترل آن دست می زنند. همانطور که می دانید درمان تب شامل است بر روشهای دارویی و تن شویه، هر چند برخی روشهای کمکی خانگی از قبیل دادن مایعات مکفی به کودک، لباس خنک و راحت و دمای معتدل محیط و استراحت نیز بکار گرفته می شوند.

استامینوفن و کنترل تب کودکان

استامینوفن داروی انتخابی و خط اول کنترل تب در کودکان میباشد که عموماً به صورت خوراکی (قطره یا شربت) یا شیاف مورد استفاده قرار میگیرد. تفاوت عمده ای در اثر ضد تب استامینوفن خوراکی و شیاف آن وجود ندارد و آخرین توصیه ها این است که شیاف فقط برای موارد استفراغ یا نخوردن دارو بکار رود.

یکی از سوالاتی که بسیاری از والدین در زمان افزایش دمای بدن و تب فرزندانشان می پرسند درمان تب هست

ایبوپروفن و کنترل تب کودکان

داروی پر کاربرد دیگر برای کنترل تب، ایبوپروفن است. هر چند در برخی مطالعات اثر ضد تب ایبوپروفن تا حدی بیشتر از استامینوفن بوده است اما این مورد همیشگی نبوده و استامینوفن همچنان داروی انتخابی و اول در کنترل تب محسوب می شود. ایبوپروفن را نباید در کودکان کوچکتر از 6 ماه یا بد حال یا هر کسی که سابقه مشکلات گوارشی مثل التهاب معده یا زخم گوارشی دارد، بکار برد.

آیا در تب کودکان، باید از شیاف دیکلوفناک استفاده کرد؟

اما مشکل وقتی است که علیرغم تجویز استامینوفن و تن شویه تب بالا ادامه یافته و کودک قادر به خوردن ایبوپروفن هم نباشد. در این موارد برخی پزشکان یا والدین از شیاف دیکلوفناک استفاده می نمایند که یک داروی ضد التهابی غیر کورتونی مشابه ایبوپروفن با اثرات ضد تب و مسکن است. پس طبیعتاً اگر کودک قادر به صرف ایبوپروفن باشد، نیازی به مصرف دیکلوفناک نخواهد بود.

دیکلوفناک از بهترین داروهای ضد التهابی غیر کورتونی است که در صورت استفاده به شکل شیاف کمترین عوارض جانبی را دارد البته هنوز مطالعات پزشکی روی اثربخشی و بی ضرری دیکلوفناک در کنترل تب کودکان کم و محدود است. در مطالعه ای که به مقایسه اثر ضد تب شیاف دیکلوفناک و استامینوفن در کودکان پرداخت، در یک ساعت اول دیکلوفناک (با دوز دارویی یک میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) در پایین آوردن تب موفق تر از استامینوفن عمل کرد.

اما طبعا شیاف دیکلوفناک را برای کنترل تبهای مقاوم و جدی تر باید رزرو نمود مثل هیپرترمی (تب مقعدی بالای 41 درجه) یا تبهای مقاوم به استامینوفن و تن شویه در کودکان با خطر بالا مثل ابتلا به بیماریهای قلبی، ریوی، متابولیک و غددی و بیماریهای سیستم عصبی مرکزی و سن 6 ماه تا 5 سال (خطر بروز تشنج ناشی از تب). 

 مصرف دیکلوفناک ممنوع

دیکلوفناک نباید در سن زیر یکسال تجویز شده و برای بیماران مبتلا به مشکلات گوارشی، درد یا التهاب معده یا با سابقه خونریزی گوارشی، نارسایی کلیوی و کبدی و قلبی و همچنین بیماران مبتلا به آسم و بیماریهای راست روده و مقعد و آلرژی بارز به داروهای ضد التهابی غیر کورتونی مثل ایبوپروفن و دیکلوفناک نیز ممنوع می باشد.

دوز مناسب دیکلوفناک در کنترل تب کودکان

باز هم باید تاکید نمود که هنوز مطالعات بیشتری نیاز است تا دوز مناسب و کاربرد دیکلوفناک در کنترل تب کودکان تایید شود و بی خطر بودن و اثربخشی دیکلوفناک (در هر شکل تجویزی) در کودکان تایید نشده است و قطعا در صورت تجویز باید از دوزهای بالا یا مکرر آن خودداری نمود.