رژیم غذایی برای بیماران دیالیز صفاقی

بیمارانی که به مرحله دیالیز می رسند در حفظ، نگهداری و دفع مواد ضروری، زائد و مایعات ممکن است دچار مشکل شوند بنابراین برای بیماران دیالیزی داشتن یک برنامه مدون و دقیق غذایی بسیار مفید و لازم است.

مهمترین اقدامات عملی در بیمارانی که دیالیز صفاقی می شوند شامل:

• خوردن غذاهای سرشار از پروتئین (چون مقدار زیادی پروتئین در طی دیالیز دفع می شود)
• محدودیت نسبی مایعات
• محدود کردن چربی و نمک مصرفی
• خوردن فیبر بیشتر برای کمک به هضم و دفع روده ها

از آن جایی که دیالیز صفاقی به صورت مداوم و طی شبانه روز انجام می شود، مقدار بیشتری از پتاسیم، مایع و پروتئین دفع می شود برخلاف دیالیز خونی که هفته ای سه روز است، بنابراین تغییرات رژیم غذایی بیمار به مراتب کمتر از دیالیز خونی می باشد. بیمار آزادی بیشتری درمصرف مواد غذایی نسبت به دیالیز خونی پیدا می کند.

مواردی که در جریان دیالیز صفاقی یا شکمی باید در نظر گرفت:

فسفات :

جهت جلوگیری از بیماریهای استخوانی و خارش در بیماری که نارسایی کلیه دارد، باید فسفات خون بیمار به حداقل میزان ممکن کاهش پیدا کند.

فسفات درغذاهای مختلفی وجود دارد که به مرور زمان، در بدن جمع شده و غلظت آن درخون بالا می رود. بدنبال افزایش فسفر، غلظت کلسیم خون پایین آمده واستخوانها برای جبران این کاهش، از کلسیم ذخیره شده درخود استفاده نموده و استخوانها ضعیف و مستعد شکستگی می شوند. 

مواد غذایی دارای فسفر بالا که باید بیماران با احتیاط استفاده کنند:

• پنیر
• تخم مرغ
• دل، جگر و قلوه
• نوشابه
• غذاهای کنسرورشده

در این بیماران فسفر خون باید در فواصل معین باید چک شود چون زیادی آن سلامتی استخوانهای بدن تان را به خطر می اندازد.

پتاسیم:

دیالیزصفاقی درتصفیه پتاسیم اخون شما موثر است . گاهی هم این تصفیه به اندازه ای می شود که بدن نیاز به افزایش دریافت پتاسیم دارد. درصورت بروزافزایش پتاسیم دربدن محدودیت پتاسیم در رژیم غذایی ضروری است. غذاهای پُر پتاسیم شامل:

• سبزیجات خام
• اسفناج
• موز
• سیب زمینی
• قارچ وشکلات مقادیر بسیارزیادی پتاسیم دارند.

نمک و مایعات ‌:

وقتی کلیه های شما نارسا می شوند، نمی توانند میزان دقیق آب بدن شما را در کنترل خود درآورند.  بنابراین کلیه های شما یا ادرار خیلی کم تولید می کند یا اصلا ادرار نمی سازند و ممکن است حجم مایع در بدن زیاد شود. بنابراین بیماران کلیوی باید محدودیت بیشتری در مصرف نمک و مایعات داشته باشند. نمک اضافی از طریق افزایش احساس تشنگی باعث نوشیدن آب بیشتر و احتباس مایعات بیشترخواهد شد.

با توجه به عملکرد 24 ساعته دیالیزصفاقی، احتباس آب و نمک کمتری نسبت به دیالیزخونی اتفاق می افتد

انرژی و پروتئین :

اگر بیماری، دیالیزصفاقی می شود، چون پروتئین و آمینو اسید از طریق مایع دیالیز ازدست می دهد، باید وی را به خوردن ررژیم غنی از پروتئین تشویق کنیم تا بیمار دچار کاهش وزن و سو تغذیه نشود.

مطمئنن باشید که او، پروتئین کافی از طریق گوشت کم چرب و ماکیان دریافت می کند. پروتئین از طریق مصرف فراورده های لبنی و تخم مرغ نیز بدست می آید ولی باید دقت کنید که این دو حاوی فسفر بالا می باشند.

وقتی بیماری دیالیزصفاقی می شود احساس پری درشکم و جذب قند بیشتر، ممکن است احساس گرسنگی کمتری داشته باشد بنابراین باید با خوردن بیشتر از سه وعده ولی با مقادیر کم عادت کنید .

عفونت ها وکم خونی باعث کاهش اشتها شده و نهایتا منجر به سوتغذیه می شود. در پریتونیت(عفونت پرده صفاق) ، پروتئین زیادی از طریق پرده صفاق از دست می رود و از طرفی ممکن است اشتهای شما کاهش یابد. از دست دادن وزن در دیالیز صفاقی نسبت به دیالیز خونی، کمتر اتفاق می افتد. مایع دیالیز حاوی مقادیر زیادی قند است که با جذب آن به داخل بدن، انرژی زیادی تامین می گردد و مانع لاغری می شود. به این دلیل مصرف کمتر مواد قندی به این بیماران پیشنهاد می شود.