سندرم نفروتیک    (Nephrotic Syndrome)

سندرم نفروتیک بیماری است که در آن غشاء مویرگهای گلومرولی در کلیه آسیب دیده است و در نتیجه پروتئین های پلاسمایی می توانند از این غشاء عبور نمایند و وارد ادرار شوند.

پروتئین اوری مهمترین ویژگی سندرم نفروتیک می باشد.

در درمان سندرم نفروتیک ابتدا باید علت بوجود آورنده بیماری شناسایی و کنترل شود. برحسب علت بیماری معمولا از دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن از جمله گلوکوکورتیکوئیدها  (مانند پردنیزون) و سیکلوسپورین استفاده میشود. همچنین برای کاهش فشار خون مویرگهای گلومرولی و در نتیجه کاهش دفع  پروتئین از داروهای مهار کننده مانند کاپتوپریل و انالاپرین استفاده می شود.

 بیشتر بخوانید:مراقبت های پس از بیوپسی کلیه کودکان و نوجوانان

 پروتئین در سندرم نفروتیک

5 لذا میزان مجاز پروتئین دریافتی در این بیماران از 0.8 تا 1 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در نظر گرفته می شود . همچنین ، میزان پروتئین دفع شده از طریق ادرار 24 ساعته نیز به این میزان اضافه می گردد.

 بیشتر بخوانید:بیماری کلیه پلی کیستیک چیست؟

چربی  در سندرم نفروتیک

در این بیماران بدلیل آنکه ناهنجاریهای لیپیدی مانند بالا بودن کلسترول تام و تری گلیسرید وجود دارد لذا باید در رژیم غذایی آنها موارد زیر رعایت شود:

1-میزان کلسترول دریافتی به کمتر از 200 میلی گرم در روز کاهش داده شود پس لازم است منابع غنی از کلسترول از قبیل تخم مرغ، دل،جگر و مغز در رژیم غذایی آنها محدود گردد.

2- چربی مورد استفاده در رژیم غذایی باید از نوع روغن های غیر اشباع باشد.

3-نحوه پخت غذا باید به صورتی باشد که از شکسته شدن باندهای مضاعف اسیدهای چرب غیر اشباع جلوگیری شود.

سدیم  در سندرم نفروتیک

افزایش فشار خون بویژه فشار خون گلومرولی می تواند سبب تشدید پروتئین اوری شود لذا جهت کنترل میزان فشار خون علاوه بر داروهای کاهش دهنده فشار خون بایستی رژیم غذایی بیماران نیز از نظر سدیم محدود باشد. لذا میزان سدیم دریافتی در غذا  در حدود 2000 میلی گرم ( 2 گرم) در روز محدود می شود.

در صورتیکه بیمار از داروهای دیورتیک استفاده مینماید دیگر محدودیت سدیم ضروری به نظر نمی رسد.

 بیشتر بخوانید:همه چیز در باره داشتن یک کلیه دربدن

پتاسیم و فسفر

محدودیت پتاسیم و فسفر دررژیم غذایی بیماران وجود  ندارد زیرا دفع انها از طریق ادرار به خوبی صورت می گیرد.

 ویتامین (D) و کلسیم

 به دلیل دفع پروتئین های باند کننده ویتامین D (که به آنها ویتامین D چسبیده است) غلظت ویتامین D در خون پایین می آید و این امر میتواند سبب هیپو کلسمی در این بیماران شود.

 بیشتر بخوانید:طبقه بندی کیستهای کلیه را بشناسید

ویتامین E  در سندرم نفروتیک

تجویز مکمل ویتامین E جهت پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی در این بیماران توصیه میشود. (روزانه به میزان  (100 IUE

آهن  در سندرم نفروتیک

با وجودیکه دفع پروتئین حمل کننده آهن در خون یعنی ترانسفرین از طریق ادرار افزایش یافته است تا زمانیکه کمبود آهن در بیمار ثابت نشده از تجویز مکمل اهن پرهیز می شود زیرا با تجویز آهن درصد اشباع ترانسفرین در خون بالا می رود و این امر می تواند سبب آسیب بیشتر کلیه ها گردد.

 بیشتر بخوانید:چرا بیوپسی کلیه انجام می شود؟

روی  در سندرم نفروتیک

پروتئین اصلی حمل کننده روی در خون آلبومین می باشد  لذا در سندرم نفروتیک بدلیل افزایش دفع پروتئین از طریق ادرار، دفع روی نیز افزایش می یابد . درصورت احتمال کمبود روی و صلاحدید پزشک ، تجویز مکمل روی می تواند صورت گیرد.

مکمل های زیر به صورت روزانه برای بیماران سندرم نفروتیک تجویز می شود:

• حداقل یک قاشق مربا خوری شربت B-Complex
• یک قرص 100 میلی گرمی ویتامین E
• اسیدهای چرب امگا-3 به میزان 1000 میلی گرم( در صورتیکه غلظت گلوکز ناشتا سرم بالاتر از 110نباشد)
• یک قرص کربنات کلسیم 500 میلی گرم ( در این بیماران قرص کربنات کلسیم همراه با وعده های غذا مصرف نشود زیرا نیازی به کاهش جذب فسفر نیست ، قرص در فاصله دو وعده غذا میل شود)

 بیشتر بخوانید:فیلم آیا می توان پروتئین ادرار را در منزل چک کرد

بیمار گرامی که به سندرم  نفروتیک مبتلا هستید ، نکات زیر را رعایت نمایید:

• در طول روز مجاز به مصرف حداکثر نصف قاشق چای خوری نمک هستید
• جهت بهبود طعم غذاها از آبلیمو طبیعی فاقد نمک ، آب مرکبات ترش مانند آب نارنج یا آب گوجه فرنگی طبیعی استفاده کنید.
• از مصرف مواد غذایی ذیل بدلیل داشتن نمک خودداری نمایید ؛

خیار شور، ترشی شور، غذاهای نمک سود، غذاهای دودی، رب و سس گوجه فرنگی، غذاهای آماده ، غذاهای کنسرو شده، چیپس، پفک، انواع مغزهای شور، سوسیس و کالباس، زیتون پرورده، دوغ، و به طور کلی هر غذای آماده که در تهیه آن نمک به کار رفته باشد.

• مصرف پنیر فقط در میزانی که در رژیم غذایی گذاشته شده است مجاز می باشد . جهت مصرف پنیر صبحانه باید پنیر از شب قبل در آب گذاشته شود تا نمک آن گرفته شده و قبل از مصرف نیز شسته شود.
• از مصرف روغن ها و چربی های جامد پرهیز نمایید.جهت پخت و پز از روغن های گیاهی مایع استفاده نمایید و بهترین روغن در این زمینه روغن کلزا (یا روغن کانولا)می باشد.
• از مصرف غذاهای سرخ شده در روغن ، غذاهای پرچرب،غذاهای آماده از جمله پیتزا پرهیز نمایید. بهتر است غذاها تا حد امکان به صورت بخار پز، آب پز یا کبابی باشد.
• از مصرف چربی گوشت ها، پوست ماهی،لبنیات پرچرب، سس سفید، کله پاچه،دل، قلوه،جگر،مغز ،زرده تخم مرغ، میگو،کره،خامه،شیرینی های خامه ای و چیپس پرهیز نمایید. در هفته حداکثر یک یا دو عدد تخم مرغ بیشتر مصرف نکنید.
• توصیه می شود بخش عمده گوشت مصرفی از نوع گوشت سفید (مرغ یا ماهی) باشد.
• توصیه می شود از پروتئین سویا در برنامه غذایی استفاده شود زیرا در کاهش دفع ادراری پروتئین موثر می باشد.
• از مصرف زیاد قند، شکر،شربت،نوشابه،آب میوه های صنعتی،عسل،مربا،آب نبات،شکلات، شیرینی ها،بستنی ها و سایر مواد غذایی حاوی شکر پرهیز نمایید. مصرف این مواد غذایی فقط در حدی باشد که در رژیم غذایی شما گنجانده شده است.
• غذاها را کاملا بجوید و با آهستگی میل نمایید.
• ساعت منظم و تعیین شده ای برای انجام فعالیت منظم بدنی روزانه ( مانند پیاده روی روزانه ) داشته باشید
• مصرف مایعات برای شما محدودیتی ندارد و بر مبنای احساس تشنگی می باشد.

 بیشتر بخوانید:سندروم نفروتیک در کودکان و نوجوانان