بهترین شرایط و سن از شیر گرفتن کودک از دیدگاه روانشناسان

شیر خوردن برای نوزادان نه تنها یک روش تغذیه‌ای است بلکه از نظر روحی و احساسی نیز به آن وابستگی دارند. صرف نظر از اینکه کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند یا شیر خشک، عمل شیر خوردن یک لحظه عاطفی و خصوصی بین نوزاد و مادر است که اثرات مثبتی در روحیه او و ایجاد محبت در طرفین دارد. به همان نسبت از شیر گرفتن کودک نیز می‌تواند فرایندی بسیار احساسی باشد و بنابراین به آمادگی روحی و روانی هر دو طرف نیاز دارد. در ادامه قصد داریم در مورد بهترین شرایط و سن از شیر گرفتن کودک از دیدگاه روانشناسان بیشتر توضیح دهیم پس در ادامه همراه ما باشید.

چه زمانی برای از شیر گرفتن مناسب است؟

زمان از شیر گرفتن یک تصمیم شخصی است. مادری ممکن است تحت تأثیر بازگشت به کار، سلامتی خود یا کودک، یا صرفاً این احساس که زمان مناسب فرا رسیده است، این کار را انجام دهد.

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می کند که نوزادان در 6 ماه اول زندگی فقط با شیر مادر ( یا شیرخشک در موارد خاص) تغذیه کنند. پس از آن، ترکیبی از غذاهای جامد و شیر مادر تا حداقل یک سالگی کودک توصیه می شود. و این شرایط همچنان در یک روند کند شونده تا 2 سالگی ادامه پیدا می کند.

اکثر متخصصان معتقدند که شیردهی باید تا زمانی که مادر و کودک از نظر روحی آمادگی دارند ادامه یابد. معمولا به جز در موارد خاص، مادران تا دو سال سال شیر می دهند (به نام شیردهی طولانی مدت). شیردهی طولانی مدت یک گزینه سالم و معقول برای مادران و کودکانی است که آماده از شیر گرفتن نیستند. همچنین از سیستم ایمنی کودک حمایت می کند. و در بسیاری از سیستم های پزشکی این مدت توصیه شده است.

اما توجه کنید که از شیر گرفتن نباید همه یا هیچ باشد. برخی از خانم ها بسته به موقعیت کاری و برنامه هایشان تصمیم می گیرند در طول روز شیر ندهند و در عوض در شب شیر دهند. این روش غلط است. بهتر است در مورد اصول مکانیکی دقبق این کار با پزشک اطفال مشورت کنید.

همچنین بدانید هر زمان که تصمیم به از شیر گرفتن گرفتید، ممکن است فرزندتان زمان دیگری را در ذهن داشته باشد و با شما همکاری نکند. در مقابل بعضی از کودکان زودتر از آنچه مادر در نظر دارد خود را از شیر می گیرند و برخی دیگر در زمانی که مادر آماده است در برابر شیر گرفتن مقاومت می کنند. در این بین در کودکانی که نزدیک به دو سالگی از شیر گرفته می شوند، مقاومت دیده می شود. به عنوان مثال، یک کودک نوپا 2 ساله ممکن است نسبت به یک نوزاد 12 ماهه بیشتر وابسته باشد و در مورد ترک شیردهی انعطاف کمتری داشته باشد. در چنین مواقعی، مهم است که کار را آهسته پیش ببرید و نسبت به نیازهای یکدیگر حساس باشید.

علائم آمادگی نوزاد برای از شیر گرفتن چیست؟

برخی از کودکان از شیر خوردن سیر نمی شوند. اما برخی دیگر به مادران سرنخ هایی می دهند که نشان می دهد برای شروع روند از شیر گرفتن آماده هستند، مانند:

• به نظر می رسد در هنگام شیردهی بی علاقه یا بی حوصله است
• کودک دیر به دیر تقاضای شیر می کند.
• شیردهی در مدت کوتاه تری نسبت به قبل انجام می شود.
• هنگام شیردهی به راحتی حواس کودک پرت می شود.
• شاهد بازی کردن با سینه، مانند کشیدن یا گاز گرفتن هستید. نوزادانی که در حین شیردهی گاز می گیرند باید فوراً از سینه دور شوند و به آرامی اما قاطعانه به آنها گفت: گاز نگیر. گاز گرفتن درد دارد.

اتخاذ روش اصولی از شیر گرفتن

برای اینکه هم مادر و هم نوزاد خود را از نظر جسمی و احساسی با این تغییر تطبیق دهند، باید به مرور زمان انجام شود. یک روش این است که هفته ای یک نوبت شیردهی را قطع کنید تا زمانی که کودک شما تمام غذاها را از شیشه یا فنجان بخورد. این روند قطع آهسته و پیوسته می‌تواند به جلوگیری از گرفتگی سینه نیز کمک کند.

برخی از مادران تصمیم گیری در مورد زمان از شیر گرفتن را به خود کودک واگذار می کنند. کودکانی که 3 وعده غذای جامد در روز می خورند (به اضافه میان وعده ها) اغلب کمتر و کمتر شیر می خواهند. اگر کودک از منبع دیگری نیز شیر بگیرد، از شیر گرفتن راحتتر است. بنابراین پس قبل از شروع فرایند حتما کودک خود را به شیر گاو عادت دهید. همچنین نکات زیر نیز موثر است:

• به سایر اعضای خانواده اجازه دهید تا به نوزاد غذا بدهند و این کار به مرور از وابستگی کودک به شما کم می کند.
• سعی کنید در مواقعی که معمولاً شیر می دادید، فرزندتان را به یک بازی یا سرگرمی دیگری سرگرم کنید.
• از نشستن در مکان های معمول شیردهی خودداری کنید.
• سعی کنید ببشتر با هم به تفریحهات خارج از خانه بروید.
• مطمئن باشید که کودک غذای جامد و مایعات کافی دریافت می کند.
• از همسرتان برای ایجاد حواس پرتی در طول روز کمک بگیرید.
• اگر کودک شما یک عادت آرامش بخش (مانند مکیدن انگشت شست) را انتخاب کرد یا به یک پتوی امنیتی وابسته شد، او را ناامید نکنید. کودک شما ممکن است از این طریق سعی کند خود را با تغییرات عاطفی از شیر گرفتن سازگار کند.

انواع از شیر گرفتن از منظر روانی

از شیر گرفتن به روشهای مختلفی اتفاق می‌افتد، اما معمولاً به سه صورت دسته‌بندی می‌شود:

حالت اول از شیر گرفتن به رهبری کودک که زمانی است که خود کودک آماده پایان دادن به رابطه شیردهی است و علاقه و تمایل خود را به شیر از دست می‌دهد. این مسئله به طور طبیعی برای اکثر کودکان بین 18 تا 24 ماهگی اتفاق می افتد، زمانی که آنها هم غذاهای جامد زیادی می خورند، هم شیر گاو می نوشند و هم از محیط خود آگاه هستند.

و حالت دوم از شیر گرفتن به رهبری مادر است و زمانی است که مادر آماده یا مجبور به توقف شیردهی است، صرف نظر از اینکه نوزادش آماده است یا خیر. بسیاری از مادران شیردهی را در دو سالگی متوقف می‌کنند زیرا فرهنگ و دین ما شیردهی را حداقل برای این مدت توصیه می‌کند، بنابراین مادر این زمان را هنجار اجتماعی می‌داند یا به دنبال آزادی بیشتری در زندگی خود است. با این وجود، شواهدی نیز وجود دارد که نشان می دهد شیردهی طولانی مدت برای مادران و نوزادان بسیار مفید است.

حالت سومی نیز هست و آن زمانی است که از شیر گرفتن یک تصمیم مشترک بین مادر و نوزاد است. یعنی مادر متوجه علائم بی علاقگی می شود و سپس تصمیم رسمی می گیرد که شیردهی را به تدریج متوقف کند.

نکات و ابعاد مهم روانی از شیر گرفتن

در فرایند از شیر گرفتن باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:

اول، مهم است که تشخیص دهید چه زمانی کودک آماده از شیر گرفتن نیست. در بالا در مورد بعضی نشانه های ظاهری گفتیم اما بسیاری از مادران با سیگنال های متفاوتی که ممکن است از نوزادشان دریافت کنند، گیج می شوند. به عنوان مثال، وقتی کودک بالغ‌تر می‌شود، نسبت به دنیای اطراف خود کنجکاوی طبیعی دارد، که ممکن است باعث شود حواس او در طول شیردهی پرت شود. این بدان معنا نیست که او نسبت به شیردهی بی تفاوت است یا به تغذیه نیاز ندارد، بلکه فقط به این معناست که مادر باید با از بین بردن حواس‌پرتی‌ها تا حد امکان به او کمک کند تا تمرکز خود را دوباره بازیابد.

یا برخی از نوزادان اعتصاب شیردهی می کنند و ناگهان دیگر تمایلی به شیر خوردن ندارند. بعضی مادران این حالت را به بی میل شدن نوزاد به شیر تعبیر می کنند. حالتی که نشان دهنده تمایل به از شیر گرفتن کودک باشد با پایان ناگهانی شیر خوردن مشخص می شود. اعتصاب در مورد چیز دیگری است، مانند یک بیماری، وقفه در رشد زمانی که او به شیر کمتری نیاز دارد یا رویش دندان های جدید.

بسیاری از مادران هنگام بازگشت به محل کار، باردار شدن دوباره یا تحت تأثیر نظرات دیگران، برای از شیر گرفتن احساس فشار می کنند. با این حال، هیچ یک از این عوامل نباید تعیین کند که چه زمانی یک رابطه شیردهی به پایان می رسد.

شرایط روحی مادر و کودک در طول از شیر گرفتن

بیشتر نوزادان معمولاً بسیار سازگار هستند به خصوص زمانی که از شیر گرفتن توسط کودک رهبری شود و پس از پایان شیردهی، روحیه خوبی دارند اما در بعضی موارد نیز ممکن است دیرتر به شرایط عادت کنند.

از آنجایی که مادران از نظر عاطفی بالغ تر هستند، اغلب در هنگام از شیر گرفتن بیشتر دچار مشکلات روحی می شوند و حتی ممکن است احساس افسردگی کنند. عناصر زیادی در میان وجود دارد که می تواند منجر به احساس غم و اندوه و گناه شوند. اگر مادر بخواهد قبل از از شیر گرفتن طبیعی نوزاد، شیردهی را متوقف کند، ممکن است احساس گناه کند که خواسته های خود را بالاتر از خواسته های کودکش قرار داده است. گاهی اوقات اگر نوزاد به راحتی از شیر گرفته شود، حتی اگر به دلخواه نباشد، مادر احساس خواسته نشدن یا بی فایده بودن می کند.

با این حال، بسیاری از مادران در مورد از شیر گرفتن احساس نوستالژی دارند و اغلب برای از دست دادن این مرحله در رابطه مادر/فرزند عزادار هستند. تغییرات هورمونی در هنگام از شیر گرفتن نیز به احساس غم و افسردگی کمک می کنند. پرولاکتین، هورمونی که برای تولید شیر لازم است، و اکسی توسین، که مسئول ترشح شیر از طریق ترشحات است، هم به آرامش مادر کمک می کند و هم به احساس عشق کمک می کند. هنگامی که با قطع شیردهی این هورمون ها کاهش می یابد، به خصوص اگر از شیر گرفتن ناگهانی رخ دهد، مادران می توانند به افسردگی دچار شوند. در این مرحله، مراجعه به مشاوره حرفه ای برای اطمینان از ایمنی و سلامتی مادر و نوزاد مهم است. همچنین، یافتن راه‌های دیگری برای پیوند عاطفی با کودک می‌تواند برخی از این احساسات منفی را مهار کند. نوازش کردن، در آغوش گرفتن، کتاب خواندن، آواز خواندن و حفظ تماس پوست به پوست برای مادر و کودک مفید خواهد بود.

مادرانی که در مورد از شیر گرفتن مطمئن نیستند باید قبل از تصمیم گیری با یک مشاور مشورت کنند. هنگامی که شیردهی متوقف می شود، بازگشت به آن بسیار دشوار است و اغلب برای کودک گیج کننده است. بنابراین مادران باید از تصمیم خود کاملا مطمئن باشند. وقتی زمان آن فرا رسید، همانطور که در بالا نیز گفتیم از شیر گرفتن باید به تدریج و با حذف یک بار در هفته شروع شود. درست مانند کل سفر شیردهی، از شیر گرفتن نیز زمانی است که مادران و نوزادان باید با هم حرکت کنند. این کار باید با دقت و با عشق و احترام فراوان برای سلامتی، احساسات و رفاه یکدیگر انجام شود.

منبع: وبسایت مادر و کودک گهواره