بارداری دوره ای از تغییرات هورمونی در مادران باردار است که بدن مادر باردار آنرا برای مدت نسبتاً کوتاهی تحمل می کند و در طی آن تغییرات بسیار زیادی در پوست، ناخن و موها بروز می کند.
تغییرات پوستی در طول بارداری فوق العاده شایع هستند، به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شوند که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری های بعدی، اثرات بالقوه بر روی جنین و یا مجموعه ای از آنها باشد.

بثوراتی که در دوران بارداری مشاهده می شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردار نیست.

برخی از آنها تغییرات پوستی شایعی هستند که تقریباً در تمام زنان باردار دیده می شوند. البته تعدادی از بیماری های پوستی نیز وجود دارند که اختصاصاً با حاملگی همراه هستند. همچنین حاملگی می تواند سبب تشدید یا تخفیف بسیاری از بیماری های پوستی شود که اختصاص به این دوران ندارد .

وجود خارش در دوران بارداری در بعضی از نواحی بدن بخصوص دور شکم و پستانها که در حال بزرگ شدن هستند نادر نیست زیرا پوست باید برای هماهنگی با رشد این نواحی کشیده می شود .

هورمون های دوران بارداری نیز تا حدی در این امر موثرند.
در حدود دوسوم از خانم های باردار در طول دوران بارداری دچار قرمزی و گاهـی خارش کـف دست ها و پاها می شوند .

کارشنـاسـان براین باورند که علت این اختلالات که بلافاصله پس از زایمان از بین می رود افزایش سطح استروژن خون است .

خانم های سیاهپوست نسبت به سفید پوستان کمتر دچار این حالت می شوند. گاهی ممکن است بیماریهای پوستی که بطور طبیعی با خارش همراه است نظیر خشکی پوست، اگزما، یا آلرژی غذایی در دوران بارداری، با خارش شدیدی بروز کند .

چگونه میتوان خارش بارداری را تسکین داد؟

از گرفتن دوش و حمام داغ بپرهیزید زیرا می تواند پوست را خشک تر کرده و خارش را تشدید کند.
 از صابون های ملایم استفاده کنید و دقت کنید که آنرا بخوبی آب کشی کنید و سپس به آرامی پوست را خشک کنید .

پس از حمام کردن از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید و ترجیحاً انواعی را که معطر نیستند انتخاب کنید زیرا بعضی از انواع عطر دار می توانند پوست را تحریک کنند.
 لباسهای نخی و گشاد بپوشید
 هنگام گرمای روز از خانه خارج نشوید زیرا حرارت خارش را تشدید می کند .

در حدود ۱ درصد از خانم ها به چنین عارضه ای دچار می شوند. این بثورات بصورت لکه های قرمز رنگ، برآمده و خارش دار شبیه به کهیر در طول ماه آخر یا دو ماه آخر سه ماهه دوم بارداری بر روی شکم ظاهر می شوند .

این  تغییرات پوستی ، پاپول ها یا کهیرهای خارش دار دوران بارداری (PUPPP)  یا بثورات چند شکلی دوران بارداری نامیده می شوند، ابتدا در محل خطوط کشیدگی پوست شکم ظاهر می شوند و بعد به ران ها، باسن و گاهی بازوها کشیده می شوند .

این تغییرت پوست خطری برای شما یا جنین ندارند ولی ممکن است خارش شدیدی داشته باشند .

PUPPP  در اکثر خانم ها در عرض چند روز پس از زایمان از بین می رود و ناپدید می شود و خوشبختانه بندرت در بارداری های بعدی ظاهر میگردد .

بیماری پوستی که با شیوع کمتری خانم های باردار را گرفتار می کند خارش بارداری (prurigo gestationalis)  نام دارد که با برآمدگی های کوچک و متعدد شبیه گزش حشره تظاهر می کند. این بثورات ممکن است هر یک از نواحی بدن را گرفتار سازد ولی احتمال بروز آنها در روی دست ها، پاها، بازوها، و ساق پاها بیشتر است .

این بثورات با وجود اینکه آزاردهنده و خارش دار هستند خطری برای جنین ندارند. خارش بارداری در هر زمانی در طول بارداری ممکن است بوجود آید ولی احتمال بروز آن در سه ماهه دوم بارداری بیشتر است .

در موارد بسیار نادر بثورات بسیار خارش داری بوجود می آیند که ابتدا به شکل کهیر هستند و بعد تبدیل به تاول های بزرگی می شوند. این بثورات   pemphigoid gestationalis  نامیده می شوند که معمولاً از ناحیه شکم و اغلب دور ناف شروع می شوند و گاهی به بازوهـا و ساق پاها کشیده می شوند .

این بیماری جدی تر از PUPPP   است زیرا احتمال زایمان زودرس و نیز احتمال اختلال رشد جنین در آن بیشتر است. این بیماری معمولاً در سه ماهه سوم بارداری شروع می شود ولی ممکن است در هر زمان دیگری حتی در هفته اول پس از زایمان نیز شروع شود .

این حالت در طول دوران بارداری ممکن است چند بار ظاهر شوند و سپس فروکش کنند و اغلب بعد از زایمان نیز شعله ور می شوند. بروز این بثورات در بارداری های بعدی امری شایع است و معمولاً در بارداری های بعدی شدیدتر خواهد بود .

توصیه می شود در صورت وجود هر گونه تغییر پوستی آن را به اطلاع پزشک خود برسانید. حتی اگر مشکلات پوستی به بارداری مربوط نباشد بازهم بهتر است که پزشک آن را بررسی کند و در این زمینه توصیه های لازم را به شما بدهد و یا شما را به متخصص پوست ارجاع دهد .