علل و درمان دردهای شکمی کودکان

درد راجعه شکمی (Recurrent abdominal pain) به دردهایی گفته می شود که حالت رفت و برگشت دارند. در درصد کمی از کودکان این دردها ممکن است به علت مشکلات عضوی بوجود آمده باشد و در سایر موارد منشاء روحی دارد که به  همین دلیل پزشکان به آن درد شکم عملکردی یا فانکشنال ( FAP ) می گویند. این دردها خطرناک نیستند ولی فعالیت روزانه کودک(مثل رفتن به مدرسه) را مختل می کنند و عموما در کودکان 5 تا 10 سال بیشتر  دیده می شود.

دردهای راجعه معمولا در اطراف ناف احساس می شود ولی در سایر نقاط شکم مخصوصا ربع تحتانی راست و یا ربع فوقانی راست نیز احساس می شود درد ها نامنظم هستند و ممکن است مدت و شدت آن ها هر بار متفاوت باشند.

عوامل درد راجعه شکمی

گاهی برای این دردهای راجعه شکم ممکن است عاملی قابل شناسایی وجود داشته باشد مثل :

• یبوست
• سندرم روده تحریک پذیر
• حساسیت غذایی مثل عدم تحمل لاکتوز
• سوزش سردل(رفلاکس معده به مری)
• میگرن شکمی
• نفخ شکم
• تخمک گذاری در دخترها
• روده التهابی ، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• عفونت ادراری مکرر

عوامل درد شکم عملکردی

گاهی کودکان مشکلات عضوی ندارند بلکه عوامل زیر باعث دردهای واقعی شکمی در آنها می شوند

• اضطراب و افسردگی
• نگرانی های مربوط به مدرسه
• وقتی برای بیان افکار و احساسات خود با والدین راحت نباشند
• وقتی به تفکرات دیگران نسبت به خود اهمیت خیلی زیاد دهند
• تغییر در سبک زندگی، عادت ها و تغییر در رژیم غذایی

بیشتر بخوانید:

درمان دردهای شکمی کودکان

گاهی برای بررسی، ممکن است کودک در بیمارستان بستری شود پزشک کودک را معاینه فیزیکی می کند و شرح حال کامل می گیرد ممکن است اقدامات تشخیصی مثل سونوگرافی، رادیوگرافی، سی تی اسکن و آزمایش خون و ادرار  ... انجام شود.  اگر هیچ مشکل عضوی و بیماری پیدا نشود کودک باید از نظر مسائل روانشناختی بررسی شود.

معمولا داروهایی که باعث کاستن اسید معده می شوند برای کودک تجویز می شود بسته به نوع مشکل کودک، ممکن است داروهای ملین، داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی به کودک داده شود .

بهتر است رزیم غذایی سالم و پرفیبر استفاده شود و گاهی حذف لبنیات ، فروکتوز و گلوتن به مدت 3-2 هفته لازم است.

والدین چه کمکی به کودک می توانند بکنند ؟

اگر کودک هیچ علایم جدی نداشت اما همچنان درد داشت، مضطرب و نگران نباشید اضطراب و نگرانی شما روی کودک تاثیر منفی خواهد گذاشت و وضعیت او را بدتر می کند. زمان شروع و خاتمه درد ، عواملی که ممکن است درد را بدتر کنند را یادداشت کنید و به پزشک اطلاع دهید . روابط خود را با کودک بهبود دهید تا کودک مشکلات مدرسه و سایر نگرانی های خود را بتواند با شما در میان بگذارد و شما بتوانید مشکلات او را مدیریت کنید برای اینکار می توانید با روانشناس مشورت کنید .

هر روز کودک را تشویق کنید بعد از صرف صبحانه به دستشویی برود و در صورت لزوم از غذاهای ملین استفاده کنید. زمانی که درد دارد در محیط آرام استراحت کند و برای کاهش درد می توانید از حوله گرم روی شکم او استفاده کنید

چه زمانی برای دردهای شکمی کودکان به پزشک مراجعه کنید ؟

اگر کودک علایم زیر را همراه درد شکم نشان داد به پزشک مراجعه کنید :

• در صورت از دست دادن وزن
• استفراغ یا اسهال با عدم بهبودی و یا مداوم
• درد مداوم در سمت راست شکم
• تب
• دردی که باعث بیدار شدن کودک از خواب می شود
• خون در مدفوع
• سوزش ادرار ، خون در ادرار یا تکرار ادرار
• تغییر در الگوی دفع (اسهال یا یبوست)