چرا هیدرونفروز ایجاد می شود؟

هیدرونفروز حالتی است که به کلیه ها فشار زیاد وارد می شود و در صورت عدم درمان مناسب آسیب های جدی به کلیه خواهد زد. اغلب یک عامل در داخل یا از بیرون دستگاه  ادراری به آن فشار وارد می کند و باعث تنگی و یا انسداد در میسر خروجی می شود.

عاملی که باعث تنگی می شود می تواند یک سنگ ادراری و یا یک پروستات بزرگ شده باشد. البته نقص در محل اتصال حالب به مثانه هم که باعث ایجاد برگشت ادرار یا ریفلاکس ادراری هم می شود و می تواند باعث ایجاد هیدرونفروز گردد.

هیدرونفروز چیست؟

حالتی است که یک یا هر دو کلیه را درگیر می کند. عاملی باعث ایجاد اختلال در تخلیه ادرار می گردد که بدنبال آن کلیه و مجاری ادرار متورم می شوند.دستگاه ادراری همانطوری که می دانید شامل کلیه ها، مثانه و لوله هایی (حالب ها) که کلیه و مثانه را به هم متصل می باشند. در حالت عادی کلیه ها خون را تصفیه می کنند بعد ادرار تولید می شود و سپس ادرار از طریق حالب ها به مثانه و سپس از مثانه توسط مجرای خروجی ادرار تخلیه می گردد.

 هر کدام از مسیرهای یاد شده اگر دچار تنگی و انسداد شوند می توانند هیدرونفروز دهند.

علائم هیدرونفروز چیست؟

 در بسیاری از بزرگسالان ممکن است هیدرونفروز علامتی نداشته باشد اما بر اساس نوع عامل ایجاد کننده می تواند:

• خون در ادرار
• درد در ناحیه پشت، پهلوها و شکم
• هر گونه علامت عفونت ادراری مانند درد و سوزش در هنگام ادرار کردن، ادرار تیره یا کدر و نیاز فوری برای دفع ادرار
• تب
• تهوع و استفراغ

در شیرخواران و کودکان، هیدرونفروز معمولاً علامتی ندارد اما اگر علامتدار شود علائم هیدرونفروز کلیه کودکان شامل:

• عفونت های ادراری مکرر
• درد شکم و پهلوها
• خون در ادرار
• تب
• احساس ناخوشی
• انرژی کافی نداشتن
• بی قراری

عوامل ایجاد کننده هیدرونفروز

•  برگشت ادرار از مثانه به حالب و مثانه (ریفلاکس ادراری)
• انسداد مسیر ادرار که می تواند حالب، مثانه و یا مجرای خروجی ادرار می باشد.

مهمترین علل هیدرونفروز در بزرگسالان:

 حاملگی: که بعلت اثر فشاری رحم و همچنین به حالب ها فشار می آید. در دوران حاملگی هیدرونفروز بسیار زیاد دیده می شود.

سنگ های ادراری که معمولاً در کلیه تشکیل می شوند و در اثر گذر در مسیر ادراری یعنی از حالب ها تا مجرای خروجی ممکن است گیر کنند و ایجاد انسداد هیدرونفروز نمایند.

بعضی از بدخیمی های دستگاه ادرار مانند کلیه ها، پروستات مثانه، دهانه رحم و تخمدان می توانند هیدرونفروز ایجاد نمایند.

در اثر عفونت حالب و انسداد آن

اعصاب، اطراف مثانه و مجرای خروجی به خوبی عمل نکنند مانند مثانه نوروژینک یا مثانه عصبی

در دوران کودکی بیشتر بدلیل اختلال مادرزادی است.

تشخیص هیدرونفروز:

 مهمترین روش استفاده از سونوگرافی کلیه هاست. اغلب زنان حامله در دوران حاملگی برای سلامت جنین سونوگرافی انجام می دهند که همزمان پزشک از ارگان های داخلی مانند کلیه های مادر هم بررسی لازم انجام می دهد و در آن زمان متوجه هیدرونفروز می شود. هیدرونفروز مادرزادی جنین، با همین روش تشخیص داده می شود.

اگر هیدرونفروز تشخیص داده شده تست های تکمیلی آن چیست؟

• بررسی ادرار از لحاظ وجود عفونت یا خون
• آزمایش خون برای احتمال عفونت
• بررسی رادیولوژیک کلیه VCUG
• سی تی اسکن با بازسازی سه بعدی دستگاه ادراری

 درمان هیدرونفروز:

 درمان به عامل ایجاد کننده هیدرونفروز بستگی دارد. گاهی در صورت وجود انسداد شدید ممکن است برای بیمار کاتتر یا سوند ادراری گذاشته شود و یا در مقاطع بالاتر یعنی کلیه از نفروسترمی استفاده شود.قبل از درمان معمولاً پ زشک داروی ضد درد و در صورت عفونت آنتی بیوتیک تجویز می نماید.گاهی بیمار نیاز به جراحی برای برداشتن عامل انسدادی یا ریفلاکس ادراری دارد.

بسیاری از هیدرونفروز های خفیف دوران جنینی بتدریج و بدون درمان بهبود می یابند (البته دقت نمایید نه همه موارد).

مهمترین عوارض هیدرونفروز چیست؟

اگر هیدرونفروز طولانی باشد به کلیه ها فشار شدید وارد می کند که می تواند بتدریج باعث از کار افتادن آنها شود و یا باصطلاح بیمار دچار بیماری مزمن کلیه گردد.

در مورد هیدرونفروز بیشتر بخوانید