آواسکولار نکروز یا بافت‌‌مردگی بی‌خونی چیست؟

نام‌های دیگر: استئونکروز (نکروز استخوان)، نکروز غیرعفونی، نکروز ایسکمیک

بافت‌مردگی بی‌خونی (AVN)، مرگ بافت استخوانی به دلیل ضعف در تامین خون است که ممکن است در نهایت منجر به فروپاشی استخوان شود که همراه با درد شدید خواهد بود. بافت‌مردگی بی‌خونی معمولا در مفصل ران اتفاق می افتد اما در کتف، زانوها، مچ پا، و به ندرت در استخوان فک نیز دیده می شود. این بیماری در شروع فاقد علامت است اما نهایتا موجب درد در مفصل می شود. بافت‌مردگی بی‌خونی معمولا پس از پیشرفت و با ظهور درد تشخیص داده می شود. درمان آن مادام العمر است و با مصرف مسکن یا استفاده از عصا به هنگام راه رفتن می توان درد را کاهش داد و فشار را از روی مفصل برداشت. بیشتر افراد مبتلا به AVN سرانجام برای ترمیم استخوان یا جایگزینی مفصل نیاز به جراحی خواهند داشت.

عواملی که ممکن است موجب ابتلا به AVN شوند شامل مصرف داروهایی همچون کورتیکواستروئیدها، جراحت و آسیب‌دیدگی، مصرف بیش از اندازه الکل، رادیوتراپی و شیمی درمانی است. همچنین شرایط پزشکی مانند سرطان، لوپوس، کم‌خونی داسی‌شکل و پوکی استخوان نیز ریسک ابتلا به AVN را افزایش می دهند.

بافت‌مردگی بی‌خونی فک یک عارضه نادر ناشی از مصرف داروهای بیس فسفونات است. این داروها به صورت قرص برای کمک به جلوگیری از از دست دادن استخوان در اثر پوکی استخوان یا به صورت تزریقی در درمان سرطان مصرف می شوند.

بافت‌مردگی بی‌خونی در مردان 8 برابر بیشتر از زنان است. بافت‌مردگی بی‌خونی می تواند افراد تمامی سنین را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر در سنین سی، چهل و پنجاه سالگی شایع است.

علائم بافت‌مردگی بی‌خونی

• خشکی یا کاهش حرکت
• مشکل راه رفتن
• درد مفصل
• ناتوانی درحرکت پا
• عدم توانایی حرکت مفصل
• عدم تحمل وزن

چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید

اگر متوجه درد مفصل یا استخوان شده اید، و یا با قرار دادن وزن روی مفاصل ران دچاردرد کشاله ران می شوید با دکتر خود تماس بگیرید. اگر درد شدید مفصل یا استخوان دارید که به صورت ناگهانی بروز می کند، فورا به پزشک مراجعه کنید.

پزشک چگونه آواسکولار نکروز (بافت‌ مردگی بی‌خونی) را تشخیص می‌دهد؟

پزشک شما به منظور بررسی میزان حساسیت به درد روی مفصل تان را فشار خواهد داد و ممکن است برای بررسی دامنه حرکت، مفصلتان را به حرکت درآورد. پزشک ممکن است دستور انجام آزمایشات مختلفی را بدهد؛ شامل اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن و اسکن استخوان ها. ممکن است پزشک شما را به یک روماتولوژیست (متخصص مفصل) یا یک ارتوپد (متخصص استخوان) ارجاع دهد.

از پزشک خود بپرسید:

آیا علت بروز علائم منAVN  است؟ برای تسکین درد چه کار کنم؟ بیماری چقدر طول می کشد؟ به چه درمان‌هایی نیاز دارم؟ تشخیص بیماری من چیست؟

خودمراقبتی در آواسکولار نکروز (بافت‌ مردگی بی‌خونی)

• کاهش دادن فعالیت ها
• استفاده از چوب زیر بغلی برای برداشتن وزن از روی مفصل آسیب دیده
• استعمال داروهای کورتیکواستروئید یا بیس فسفونات
• جراحت و آسیب دیدگی
• استعمال بیش از اندازه الکل
• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• پیوند عضو
• شرایط پزشکی مانند سرطان، لوپوس، کم‌خونی داسی‌شکل یا پوکی استخوان
• مصرف مسکن
• استفاده از چوب زیر بغل، واکر یا عصا به منظور برداشتن وزن از مفصل آسیب دیده
• محدود کردن فعالیت‌ها و بازه حرکتی اعمالی
• عمل جراحی به منظور ترمیم استخوان
• جایگزینی کامل مفصل

عوامل خطر ابتلا به آواسکولار نکروز (بافت‌ مردگی بی‌خونی)

درمان آواسکولار نکروز (بافت‌ مردگی بی‌خونی)

عوامل تشدیدکننده آواسکولار نکروز (بافت‌ مردگی بی‌خونی)

قرار دادن وزن بر مفصل آسیب دیده

انتظار میرود در آواسکولار نکروز (بافت‌ مردگی بی‌خونی)

درد مفصل معمولا به تدریج توسعه پیدا می کند، خصوصا وقتی مفصل متحمل وزن شود. همانطور که بیماری پیشرفت می کند، درد مفصل در زمان استراحت نیز ادامه می یابد و اگر استخوان دچار فروپاشی شود درد نیز شدیدتر می شود که در پی آن حرکت دادن مفصل مورد نظر دشوار شده و دامنه حرکت مفصل کاهش می یابد. طی چند ماه تا یک سال بیماری از درد مفصل به فروپاشی استخوان و از دست دادن مفصل پیش روی می کند. درمان به شدت بیماری بستگی دارد و معمولا روندی مداوم است. در ابتدای کار مسکن‌ها و پرهیز از قرار دادن وزن بر مفصل مورد نظر می تواند به کاهش علائم کمک کند. بیشتر افراد مبتلا به AVN نهایتا به جراحی نیاز خواهند داشت. جراحی می تواند به ترمیم نواحی کوچکتر در از دست دادن استخوان ها کمک نماید. معمولا در صورتی که بافت مردگی پیشرفته باشد، لازم است کل مفصل جایگزین شود.