بیماریهایی همچون دیابت نوع دوم می توانند باعث اختلال در عملکرد شناختی افراد شوند.

در جدیدترین تحقیقات صورت پذیرفته نشان داده اند  که اختلال عملکردهای شناختی در افراد سالم می تواند احتمال ابتلای فرد به دیابت نوع دوم، عارضه های قلبی و یا فشار خون بالا را افزایش دهد.

 ابتلای افراد به دیابت نوع اول و دوم می تواند همراه با بروز اختلالات شناختی در افراد گردد. البته ابتلای فرد به دیابت الزاماً باعث بروز اختلالات شناختی نمی گردد؛ اما باید دانست که احتمال بروز اختلالات شناختی در افراد دیابتی بیشتر از سایر افراد می باشد. اختلالات شناختی همچنین با ابتلای افراد به آلزایمر و اوتیسم نیز مرتبط می باشد.

اختلالات شناختی در اوایل زندگی می تواند نشاندهنده ی افزایش خطر بروز عارضه های روحی روانی و جسمانی در دوره ی بزرگسالی شود. پژوهشگران بر این باورند که ژنهای خاص می توانند با ویژگیهای شناختی و سلامت افراد ارتباط داشته باشند. برای مثال وجود ژن مرتبط با عارضه های قلبی عروقی در افراد می تواند با کاهش توانایی آنها در استدلال همراه باشد.