بانک خون بند ناف چسیت؟

  هنگامی که نوزادی به دنیا می‌آید، بند ناف وی توسط پزشک بریده می‌شود. منظور از خون بند ناف نیز خون باقیمانده در داخل جفت است که پس از قطع بند ناف بیرون می‌آید. حال سلول‌های موجود در خون بند ناف سلول‌های تمایز نیافته ای هستند که می‌توان با استفاده از آنها، بسیاری از نیازهای پزشکی را در آینده درمان کرد. امروزه پزشکان خون بند ناف قطع شده در بدو تولد را نگهداری می‌کنند تا شاید این سلول‌ها در آینده برای خود نوزاد و یا اطرافیانش مورد مصرف پزشکی قرار گیرد.

 

هم اکنون نیز در کشورمان، نگهداری و ذخیره خون بند ناف انجام می‌پذیرد و مردم می‌توانند از این امکان به صورت رایگان از بانک خون بند ناف عمومی سازمان انتقال خون استفاده کنند.

 

در این رابطه دکتر میهن نیکو گفتار ،مسیول بانک خون بند ناف و سلول‌های بنیادین سازمان انتقال خون کشور اظهار کرد‌: حدود کمتر از دو هزار بیمار در نوبت پیوند مغز استخوان هستند که هنوز نمونه سازگار برای آنها پیدا نشده است براین اساس تصمیم گرفته شد  تا ذخیره سازی را هم در بانک‌های خون بند ناف و هم در مراکز پذیره نویسی اهداکنندگان سلول‌های بنیادی افزایش داده شود تا نیاز بیماران را تامین کنند.

 

وی ادامه داد: در هر جامعه این آمار فرق دارد و در جوامع این مسیله بستگی به ساختار آنتی‌ژن‌ها دارد که در مملکت ما به دلیل تعدد قومیت‌ها این تنوع بسیار است، بنابراین ذخیره بیشتری نیاز است که در روند جدید، وزارت بهداشت شورای ملی توسعه و نظارت بر پذیره نویسی اهداکنندگان سلول‌های بنیادین و بانک‌های خون بند ناف را تشکیل داده است.

 

مسیول بانک خون بند ناف و سلول‌های بنیادین سازمان انتقال خون کشور عنوان کرد:‌ هدف این شورا این است که میزان ذخیره نمونه‌های بند ناف به همراه میزان ریجیستری (HLA ) را برای اهداکنندگان بزرگسال را تا سطح ۱۰۰ هزار واحد افزایش دهد تا بتواند نیازهای بیماران را پوشش دهد.

 

نیکو گفتار ادامه داد: هم اکنون در بانک خون بندناف عمومی سازمان انتقال خون حدود ۲۵۰۰ نمونه ذخیره سازی شده است، در بانک خون بند ناف عمومی رویان نیز فکر کنم حدود ۳ هزار نمونه و در بانک خون بند ناف بیمارستان شریعتی نیز دو هزار نمونه ذخیره سازی شده است.

 

وی تصریح کرد: علاوه بر این سه بانک خون بند ناف که فعالیت‌هایشان به مانند سازمان انتقال خون عمومی است و خانواده‌ها در صورت تمایل نمونه بند ناف نوزادشان را اهدا می‌کنند و متعاقباً این نمونه در اختیار بیماران پیوند مورد نیاز قرار می‌گیرد، یک بانک خون بند ناف خصوصی در رویان فعالیت می‌کند که بیش از ۴۰ هزار واحد خون بند ناف ذخیره سازی شده است ولی فقط برای همان خانواده‌های اهداکننده است که میزان مصرف از این بانک خون بند ناف نیز بسیار پایین است، بطوریکه اساتید این حوزه نیز پیشنهاد می‌دهند که باید بانک‌های خون بند ناف عمومی برای رفع مشکل بیماران گسترش یابد.

 

مسیول بانک خون بند ناف و سلول‌های بنیادین سازمان انتقال خون کشور با اشاره به اینکه اینکه در جهان سابقه بانک خون بند ناف ۲۵ سال است،گفت: در ایران بانک خون بند ناف رویان ۶ سال پیش و بانک خون بند ناف عمومی یا ملی سازمان انتقال خون ۵ سال سابقه دارد.

 

نیکو گفتار در خصوص مدت زمان نگهداری خون بند ناف نیز عنوان کرد: تجربه نشان داده است نمونه‌های خون بند ناف که در شرایط استاندارد نگهداری شوند تا بیش از ۲۰ سال هم قابلیت مصرف دارند و پیوندهای موفقی نیز صورت می‌پذیرد. تنها نکته مهم در اهدای خون بند ناف این است که ساختار ژنتیک خون بند ناف با ساختار ژنتیکی بیمار گیرنده مطابقت داشته باشد.

 

وی درباره بیمارستان‌های که می‌توان خون بند ناف را اهدا کرد، توضیح داد: در چهار تا پنج بیمارستان تهران از جمله بیمارستان بقیه ا...، مصطفی خمینی، نجمیه و میلاد ... که بخش زنان و زایمان فعال و ویژه دارند و از نظر مراجعه نیز دارای بیشترین آمار مراجعه کنندگان این بخش هستند، اکیپ‌های جمع آوری خون بند ناف داریم و اگر مادری تمایل به اهدای خون بند ناف را داشته باشد می‌تواند با امضای رضایت نامه این عمل را انجام دهد.

 

نیکو گفتار با اشاره به اینکه در آینده تعداد این بیمارستان‌ها برای اهدای خون بند ناف افزایش می‌یابد، بیان کرد: چنانچه تهیه خون بند ناف به صورت هدفمند و برای یک بیمار مشخص قرار باشد از یک فرد مورد نظر گرفته شود، اکیپ جمع آوری به دیگر بیمارستان‌ها نیز می‌تواند اعزام شود.

 

مسیول بانک خون بند ناف و سلول‌های بنیادین سازمان انتقال خون کشور ادامه داد: خون بند ناف برای کسانی که سابقه اختلال در سیستم خون سازی دارند مانند بیماران تالاسمی که بعد از دریافت‌های خون به مدت چندین سال دچار اختلال در سیستم خونی می‌شوند مورد استفاده قرار می‌پذیرد. همچنین افرادی که از بیماری‌ها بدخیم خون رنج می‌برند از دیگر کسانی هستند که نیازمند پیوند این سلول‌های بنیادی از طریق خون بند ناف هستند.

بیماری‌هایی که با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بندناف قابل درمان هستند

- نقص ارثی پلاکتی: ترومبوسیتوپنی مادرزادی اختلالات

- بیماری‌های ارثی: سندروم لش نیهان، هیپوپلازی غضروف

- پلاسماسل: مولتی پل میلوما، لوسمی پلاسماسل

-اختلالات سلول‌های بنیادی: کم خونی آپلاستیک، کم خونی فانکونی، هموگلوبینوری حمله ای شبانه (PNH )

- لوسمی حاد AML ، ALL ، لوسمی تمایز نیافته حاد لوسمی مزمن CML

- بیماری‌های نقص در تولید لنفوسیت‌ها: لنفوم غیرهوچکین، لنفوم هوچکین

 

- ناهنجاری‌های ارثی گلبول‌های قرمز: بتا، تالاسمی ماژور، کم خونی سلولی داسی شکل

- اختلالات سیستم ایمنی مادرزادی: سندروم کاستمن، نقص چسبندگی لکوسیتی، سندروم دی جرج

- سایر بیماری‌ها: بیماری آلزایمر، دیابت، پارکینسون، صدمات نخاعی، سکته‌های قلبی و مغزی، بیماری‌های کبدی، دیستروفی عضلانی

هم اکنون در ایران بیماری‌هایی که منشاء خونی دارند از جمله تالاسمی، سرطان خون و کم خونی‌ها با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف قابل درمان هستند./