باکتری اشرشیا کلی (E. coli)، مجرم اصلی عفونت ادراری، به طور طبیعی در روده بزرگ زندگی می‌کند و از طریق مدفوع دفع می‌شود. اما چگونه این باکتری از روده به دستگاه ادراری راه پیدا می‌کند و باعث عفونت می‌شود؟ این روند به چند مرحله بستگی دارد:

 آلودگی ناحیه پرینه (Perineum): ناحیه پرینه، ناحیه بین مقعد و اندام تناسلی است. پس از اجابت مزاج، باکتری E. coli موجود در مدفوع می‌تواند به پوست این ناحیه منتقل شود. این آلودگی به ویژه در صورتی که بهداشت به درستی رعایت نشود، اتفاق می‌افتد.

کلونیزاسیون واژن (در زنان): در زنان، باکتری E. coli می‌تواند از ناحیه پرینه به سمت واژن حرکت کند و در آنجا کلونیزه شود (مستقر شود و تکثیر یابد). واژن می‌تواند به عنوان یک مخزن موقت برای باکتری‌ها عمل کند.

 انتقال به مجرای ادرار: مجرای ادرار در زنان بسیار کوتاه‌تر از مردان است و دهانه آن به واژن نزدیک است. این نزدیکی باعث می‌شود که باکتری‌ها به راحتی از واژن به مجرای ادرار منتقل شوند.

صعود به مثانه: باکتری‌های موجود در مجرای ادرار می‌توانند به سمت بالا حرکت کنند و به مثانه برسند. این صعود به ویژه در صورتی که جریان ادرار ضعیف باشد یا فرد به اندازه کافی آب ننوشد، آسان‌تر است.

 چسبیدن به سلول‌های مثانه: پس از رسیدن به مثانه، باکتری E. coli دارای ساختارهایی به نام "فیلی" (pili) یا "آدهزین" (adhesins) است که به آن اجازه می‌دهند به سلول‌های دیواره مثانه بچسبند. این چسبندگی از دفع باکتری‌ها از طریق ادرار جلوگیری می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا در مثانه تکثیر شوند.

 تشکیل کلنی و ایجاد عفونت: پس از چسبیدن به سلول‌های مثانه، باکتری E. coli شروع به تکثیر می‌کند و کلنی‌های باکتریایی تشکیل می‌دهد. این کلنی‌ها باعث التهاب دیواره مثانه می‌شوند و علائم عفونت ادراری مانند تکرر ادرار، سوزش ادرار و درد زیر شکم را ایجاد می‌کنند.

 عوامل تسهیل‌کننده انتقال باکتری

 علاوه بر مراحل ذکر شده، برخی عوامل می‌توانند انتقال باکتری از روده به دستگاه ادراری را تسهیل کنند:

 روش نادرست تمیز کردن بعد از اجابت مزاج: پاک کردن از عقب به جلو (به جای جلو به عقب) می‌تواند باکتری‌ها را از مقعد به سمت واژن و مجرای ادرار هدایت کند.

• رابطه جنسی: فعالیت جنسی می‌تواند باعث ماساژ ناحیه پرینه و انتقال باکتری‌ها به مجرای ادرار شود.
• استفاده از دیافراگم یا اسپرم‌کش‌ها: این وسایل می‌توانند تعادل باکتریایی واژن را تغییر دهند و خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهند.
• یبوست: یبوست می‌تواند باعث تجمع مدفوع در روده شود و فشار بیشتری به ناحیه پرینه وارد کند و خطر آلودگی را افزایش دهد.
• بیماری‌های زمینه‌ای: برخی از بیماری‌ها مانند دیابت می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند و توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت‌ها کاهش دهند.

 نتیجه‌گیری

 عفونت ادراری یک فرآیند چند مرحله‌ای است که با انتقال باکتری E. coli از روده به دستگاه ادراری آغاز می‌شود. رعایت بهداشت مناسب، به ویژه بعد از اجابت مزاج، می‌تواند به جلوگیری از این انتقال کمک کند و خطر ابتلا به عفونت ادراری را کاهش دهد.