تعریف بلوغ:

بلوغ به معنای ظاهر شدن صفات ثانویه جنسی در دخترها و پسرهاست. این صفات در زوجین چه از نظر نوع و ترتیب زمانی و سن بوجود آمدن و تکامل آن بسیار متفاوت است. در دخترها صفات ثانویه جنسی شامل رشد و بزرگ شدن پستانها، رویش موهای زیربغل و زهار، جمع شدن چربی در ناحیخ کفل و رانهاست. این تغییرات از 8 سالگی ابتدا با بزرگ شدن پستانها و سپس ظهور موهای نواحی جنسی شروع می شود. و بعد از حدوداً 4 سال به آخرین مرحله بلوغ یعنی قاعدگی ماهانه ختم می گردد.

در پسرها صفات ثانویه جنسی شامل بزرگ شدن بیضه ها و آلت تناسلی، رویش موی زیر بغل و زهار بزرگ شدن حنجره و کلفت شدن صدا، در آمدن ریش و سبیل و نهایتاً افزایش حجم و بافت عضلانی در شانه ها و ناحیه لگن است. این تغییرات از سن 9 سالگی ابتدا با بزرگ شدن بیضه ها شروع می شود و بدنبال آن موهای ناحیه تناسلی و زیربغل ظاهر شده می گردد. در آمدن ریش و تکمیل آن آخرین مرحله بلوغ است که گاهی تا 18 سالگی طول می کشد.

تعریف بلوغ زودرس:

همانطور که متذکر شدیم حداقل سن شروع بلوغ در دخترها 8 و در پسرها 9 سالگی است ولیکن می تواند علائم بلوغ یکی، دو سال دیرتر اتفاق بیفتد که کاملاً طبیعی است. بلوغ زودرس به زمانی اطلاق می گردد که رشد سینه ها در دخترها زیر 8 سال و رشد بیضه ها در پسرها زیر 9 سال اتفاق بیفتد که ممکن است نشانه یک سری بیماریهای خاص هورمونی بوده و باید بدرستی تشخیص داده شده و درمان گردد.

در بعضی مواقع علت بلوغ زودرس ناخوشی هورمونی نیست و روند بلوغ بدلایل نه چندان مشخص زودتر از حالت طبیعی فعال می شود.

تبعات بلوغ زودرس:

در بلوغ زودهنگام بخاطر ترشح شدن هورمونهای جنسی رشد و جهش قدی جلو افتاده و کودک به سرعت افزایش قد پیدا می کند بطوریکه از همه همکلاسی هایش بلند تر می شود. منتها بدلیل بسته شده صفحات رشد بعد از مدتی این افزایش قد متوقف گشته بطوریکه در دوره راهنمایی و دبیرستان از بیشتر هم قطارانش کوتاه تر خواهد شد.

ندرتاً بلوغ زودرس می تواند ناشی از تومورها و غدد ترشح کننده هورمونی نیز باشد. این غدد از غدد فوق کلیوی، بیضه ها، تخمدان و یا از مغز منشاء می گیرند و باید بسرعت تشخیص داده شده و درمان شود. چرا که بعضاً بدخیم هستند و مشکلات مضاعفی را برای کودک بوجود می آورند.

آیا بلوغ را می توان به تعویق انداخت؟

با تجویز دارو می تواند روند بلوغ را متوقف کرد منتها زمانی اینکار جایز است که بلوغ بطور زودرس اتفاق افتاده باشد. مطالعات نشان داده است که عقب انداختن بلوغ طبیعی (مگر در مواردی خاص مثل کوتاهی قد شدید) تاثیری در قد نهایی بچه ها ندارد و آنها بالقوه رشد قدی خود را مطابق با ژنتیک و متوسط معدل قد پدر و مادر خواهند کرد.

نقش فیلم­های نامناسب در بلوغ :

صحنه های جنسی و یا محرکین آن، نقش در ایجاد بلوغ زودرس ندارند، ولیکن اثرات مخربی روی روحیه کودکان خواهند گذاشت که در زمان بلوغ با رفتارهای خشن و افراطی جنسی و یا انحرافات جنسی و یا تمایلات دو جنسی شدن خود را نشان میدهند که متاسفانه اصلاح آن نیز بسیار مشکل و زمان بر خواهد بود.

نکاتی که باید خوانندگان مدنظر داشته باشند.

1- مواظب ظهور علائم اولیه صفات ثانویه جنسی در بچه ها باشیم. (شروع رشد سینه در دخترها زیر 8 سال و در پسرها بزرگ شدن بیضه ها زیر 9 سال و یا رشد موهای زیر بغل و زهار در هر دو جنس زیر این سنین)

2- در صورت مشاهده علائم شروع بلوغ بخصوص پستان در دخترها و بیضه ها در پسرها (طول بیضه از 2 سانتی متر بیشتر می شود) به پزشک مراجعه کنند.

3- متوقف کردن بلوغ طبیعی تاثیری روی قد نهایی ندارد.

4- فراهم کردن محیطی عاری از تحریکات جنسی برای سلامتی روحی و روانی و طی شدن دوران پرتلاطم بلوغ امری بسیار ضروری است.

مطالب زیر را از دست ندهید