حالب ها لوله ای است که ادرار را از کلیه ها به مثانه برای تخلیه نهایی هدایت میکند. وقتی محل اتصال حالب به محل طبیعی خود یعنی مثانه نباشد به آن حالب اکتوپیک یا نابجا Ectopic Ureter  گفته می شود. یعنی حالب به جایی خارج از مثانه وصل می شود .

درپسران معمولا حالب نابجا به مجرای خروجی ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند) جایی نزدیک به پروستات وصل می شود و در دختران به دستکاه تولید مثل و یا به مجرای خروجی ادرار وصل می شود .

حالب نابجا یا اکتوپیک اغلب همراه با کلیه دوگانه  Duplex همراه است یعنی دو حالب وجود دارد یکی به محل طبیعی و دیگری به صورت نابجا وصل یا تخلیه می شود .

علایم بیمارانی که حالب نابجا دارند

هیدرونفروز:

وقتی حالب نابجا به جایی غیر معمول اتصال می یابد معمولا محل اتصال آن تنگ بوده و به نوعی انسداد نسبی ایجاد می کند این تنکی باعث گشادشدن حالب و کلیه ها قبل از محل اتصال می شود که به این گشادی هیدرونفروز گفته می شود .

    UTI   عفونت ادراری

: بدلیل تنگی ناحیه حالب تخلیه ناقص ادرار این کودکان استعداد بیشتری برای عفونت ادراری دارند. البته تعدادی از آنها هم درجاتی از ریفلاکس ادراری دارند که این مهم ، باعث بیشتر شدن احتمال عفونت ادراری می شود .

بی اختیاری ادرار:

دخترانی که حالب نابجا دارند بدلیل اتصال حالب به جایی بعد از اسفنکتر ( ماهیچه ای که مانند دریچه مانع از تخلیه غیر ارادی، ادرار می شود) دچار بی اختیاری ادرار دایمی می شوند. البته والدین اغلب زمانی متوجه این بی اختیاری می شوند که باصطلاح کودک در زمان مورد انتظار برای کنترل ادرار، هنوز بی اختیاری دارند.

روش تشخیص حال نابجا

برای تشخیص ممکن است روش های زیادی برای بررسی لازم شود که شامل :

۱ . سونوگرافی: که وجودی گشادی در حالب و کلیه ها یا هیدرونفروز نشان می دهد

۲ . عکس رنگی VCUG ( وی سی یو جی) : که با آن ریفلاکس و یا محرای خروجی مورد بررسی قرار می گیرد

۳ .اسکن کلیه: که به کمک آن احتمتل انسداد و یا وسعت آن مورد بررسی قرار می کیرد

۴ . بررسی MRU :  که یکی از روش های بسیار مهم و کمک کننده در بررسی جزییات شکل و ساختمان کلیه و حالب در اختیارمان می گذارد .

درمان حالب نابجا

اغلب جراحی است که ممکن است شامل :

1. ایجاد یک مسیر در ناحیه پوست برای تخلیه ادرار در نوزادی بخصوص اگر هیدرونفروز شدید باشد
2. اتصال مجدد حالب به محل اصلی آن تا از بی اختیاری و انسداد موجود جلوگیری کند. این عمل با بیهوشی عمومی انجام می شود و کاعی لازم می شود قسمتی از کلیه معیوب هم برداشته شود .

درپایان باید گفت همیشه هیدرونفروز شیرخواران و کودکان،عفونت ادراری و بی اختیاری ادرار مداوم  را جدی بگیرید .