اگر تا به حال به سینوزیت حاد مبتلا شده باشید، احتمالاً شنیده‌اید که شستشوی بینی با محلول نرمال سالین (آب نمک استریل) یکی از بهترین راه‌ها برای تسکین علائم است. این روش ساده می‌تواند مخاط را شل کند، التهاب را کم کند و به تخلیه سینوس‌ها کمک کند. اما گاهی بعضی از بیماران به من می‌گویند: «دکتر، بعد از شستشوی بینی گوشم درد می‌گیره یا احساس گرفتگی می‌کنم!» آیا این موضوع عجیب است؟ نه واقعاً! در این مطلب از drhame.com، می‌خواهیم ببینیم چرا این اتفاق می‌افتد و آیا شیپور استاش، همان لوله کوچک در گوش، در این ماجرا نقشی دارد یا نه.

شیپور استاش چیست و چه کاری می‌کند؟

برای فهمیدن این موضوع، اول باید با شیپور استاش (Eustachian Tube) آشنا شویم. این یک لوله باریک است که گوش میانی را به پشت گلو (حلق) وصل می‌کند. کارش چیست؟ تنظیم فشار هوا در گوش میانی و تخلیه مایعاتی که ممکن است آنجا جمع شوند. وقتی سرما می‌خورید یا سینوزیت دارید، این لوله گاهی به دلیل التهاب یا مخاط اضافی مسدود می‌شود و همین می‌تواند احساس گرفتگی یا درد در گوش ایجاد کند.

شستشوی بینی چطور به گوش ربط پیدا می‌کند؟

وقتی با سرنگ یا دستگاه مخصوص، محلول نرمال سالین را وارد بینی‌تان می‌کنید، این مایع از یک سوراخ بینی وارد می‌شود و از سوراخ دیگر خارج می‌شود. اما بینی و گلو به هم راه دارند و از طریق حلق، به شیپور استاش هم متصل هستند. حالا اگر این شستشو با فشار زیاد انجام شود یا سرتان در زاویه نامناسب باشد، ممکن است چند اتفاق بیفتد:

1. ورود مایع به شیپور استاش: مقدار کمی از محلول می‌تواند از حلق به سمت شیپور استاش برود. چون این لوله خیلی باریک است (حدود ۱-۲ میلی‌متر)، حتی مقدار کمی مایع می‌تواند باعث احساس ناراحتی یا فشار در گوش شود
   2. تغییر فشار: فشار آب هنگام شستشو ممکن است به‌طور غیرمستقیم روی شیپور استاش اثر بگذارد و تعادل فشار در گوش میانی را به هم بزند. این می‌تواند حس گرفتگی یا حتی درد خفیف ایجاد کند.
   3. تحریک التهاب موجود: اگر از قبل به خاطر سینوزیت یا سرماخوردگی، شیپور استاش ملتهب یا مسدود باشد، شستشوی بینی ممکن است این التهاب را تشدید کند و علائم را در گوش بیشتر نمایان کند.

از نظر علمی، مطالعات نشان داده‌اند که شیپور استاش در افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی فوقانی (مثل سینوزیت) حساس‌تر می‌شود. وقتی مایع یا فشار به این ناحیه می‌رسد، می‌تواند باعث واکنش‌هایی مثل احساس پری یا ناراحتی در گوش شود.

چطور این مشکل را کم کنیم؟

خوشبختانه با چند ترفند ساده می‌توانید شستشوی بینی را بدون ناراحتی گوش انجام دهید:

- فشار ملایم: از سرنگ یا بطری شستشو با فشار کم استفاده کنید. زیاد به مایع نیرو ندهید!
- زاویه درست سر: سرتان را کمی به جلو خم کنید و به پهلو بچرخانید تا مایع به سمت گلو نرود و مستقیم از بینی خارج شود.
- نفس از دهان بکشید: موقع شستشو دهان‌تان را باز نگه دارید تا فشار به حلق و شیپور استاش منتقل نشود.
- زیاده‌روی نکنید: شستشو را فقط یک یا دو بار در روز انجام دهید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.

اگر بعد از شستشو همچنان گوش‌تان اذیت شد و این حس با گذشت چند ساعت برطرف نشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید مشکل دیگری (مثل عفونت گوش) در کار نیست.

حرف آخر: آگاهی، کلید سلامتی
شستشوی بینی با نرمال سالین یک روش عالی برای تسکین سینوزیت است، اما مثل هر درمانی، باید درست انجام شود. در drhame.com، هدف من این است که به شما کمک کنم با آگاهی بیشتر از این روش‌ها استفاده کنید. شیپور استاش شاید کوچک باشد، اما نقش بزرگی در راحتی شما دارد! اگر تجربه‌ای از شستشوی بینی دارید یا سوالی در این مورد برایتان پیش آمده، در بخش نظرات با من و بقیه خوانندگان به اشتراک بگذارید. نفس‌تان همیشه راحت باشد!

-