کم خونی در دوران بارداری را بهتر بشناسید

اگر باردار هستید باید بدانید که ممکن است در دوران بارداری دچار کم خونی شوید. وقتی دچار کم خونی می شوید، خون شما دارای میزان ناکافی گلبول قرمز خون جهت حمل اکسیژن به بافت ها و بدن خواهد بود.

در دوران بارداری، بدن شما خون بیشتری را جهت حفظ سلامت کودکتان تولید می کند. اگر به میزان کافی آهن یا دیگر مواد معدنی دریافت نکنید، بدن شما ممکن است نتواند به اندازه کافی سلول های قرمز خونی را که برای تولید خون اضافی لازم است تولید کند. داشتن کم خونی خفیف در بارداری طبیعی است اما ممکن است شما دچار حالت شدید باشید که در نتیجه آهن کم یا ویتامین محدود بوده باشد.

آنمی می تواند باعث احساس ضعف و خستگی شود. اگر کم خونی شدید بوده و بدون درمان بماند، می تواند خطر بروز موارد شدیدی نظیر زایمان زودرس را ایجاد کند.

انواع کم خونی در بارداری کدامند؟

کم خونی فقر آهن،کم خونی فقر فولات، کم خونی فقر ویتامین B12.

دلایل بروز کم خونی 

کم خونی فقر فولات:

 فولات ویتامینی است که به طور طبیعی در مواد غذایی خاص نظیر سبزیجات برگ سبز وجود دارد. بدن ما برای تولید سلول های جدید شامل گلبول های قرمز خون به فولات نیاز دارد.

در دوران بارداری، زنان به فولات بیشتری نیاز دارند. اما گاهی نمی توانند این میزان را از رژیم خود دریافت کنند. در این صورت بدن نمی تواند گلبول های قرمز خون را به اندازه کافی برای انتقال اکسیژن به بافت از طریق بدن فراهم کند.

مکمل فولات، اسید فولیک است. فقر فولات می تواند به صورت مستقیم با نوع خاصی از اختلالات تولد نظیر اختلالات لوله عصبی و وزن کم هنگام تولد همراه شود.

فقر ویتامین B12

خانمهای باردار در معرض کم خونی فقر ویتامین B12 هستند. این کم خونی بدلیل نیاز بیشتر آنان به فولیک اسید و آهن است.  البته خطر بروز کم خونی فقر ویتامین B12 بیشتر خواهد بود در صورتی که شما چند قلو باردار باشید یا بارداری های نزدیک به هم داشته باشید، در دوران بارداری دچار بیماری صبحگاهی و استفراغ شده باشید، اگر در نوجوانی باردار شده اید، اگر به میزان کافی مواد غذایی سرشار از آهن دریافت نمی کنید و کم خونی داشته اید قبل از آنکه باردار شوید.

علائم کم خونی در بارداری کدامست؟

پوست، لب و ناخن های رنگ پریده، احساس ضعف و خستگی، سرگیجه، تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، تمرکز مختل.

به خاطر داشته باشید که در ابتدای کم خونی، ممکن است علامتی از علائم ذکر شده در شما مشخص نشود. و بسیاری از علائم کم خونی نیز مشابه آن چیزی است که در زمان بارداری نرمال هم قابل مشاهده است. به همین دلیل حتماً یک آزمایش خون انجام دهید تا به بررسی کم خونی بپردازید.

خطر آنمی در بارداری

کم خونی فقر آهن شدید درمان نشده در بارداری می تواند خطر موارد زیر را افزایش دهد. زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد، نیاز به انتقال خون در صورت خونریزی، از دست دادن شدید خون، افسردگی پس از زایمان، تولد جنین مبتلا به کم خونی، کودک با عقب ماندگی های رشد.

عدم درمان کم خونی فقر فولات می تواند منجر به موارد زیر شود.

زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد کودک با اختلالات تولد در ناحیه ستون فقرات و مغز.

عدم درمان کمبود ویتامین B12 همچنین می تواند خطر کودک با اختلالات لوله عصبی را فراهم کند

 آزمایشات برای بررسی کم خونی

در اولین مراجعه برای بارداری، باید آزمایشات خون داده شود.

آزمایشات خون لازم عبارتند از

آزمایش هموگلوبین

آزمایش هموگلوبین که به اندازه گیری میزان هموگلوبین می پردازد هموگلوبین پروتئینی است سرشار از آهن در گلبولهای قرمز خون که می تواند اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن منتقل کند.

آزمایش هماتوکریت

این آزمایش درصد گلبول های قرمز خون را در نمونه خون نشان می دهد. در صورت کمبود هموگلوبین با هماتوکریت فرد دچار کم خونی فقر آهن خواهد بود. 

حتی اگر در اوایل بارداری دچار کم خونی باشید، پزشک شما حتماً جهت بررسی آنمی در سه ماهه دوم سوم آزمایشات تکمیلی را خواهد فرستاد.

درمان کم خونی:

در صورت کم خونی لازم است که مکمل آهن یا اسید فولیک را در کنار دیگر مکمل ها مصرف کنید. همچنین لازم است مواد غذایی خاصی را نیز به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

همچنین انجام محدد برخی آزمایشات جهت بررسی لازم است. پزشکان حتما به شما توصیه خواهند نمود که مواد غذایی حیوانی را نیز به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این مواد شامل گوشت، تخم مرغ، لبنیات خواهد بود. پزشک زنان شما ممکن است شما را به یک متخصص خون ارجاع دهد تا به درمان بهتر کم خونی در بارداری کمک کند.

پیشگیری از بروز کم خونی:

جهت پیشگیری مطمئن شوید که به میزان کافی آهن دریافت می کنید. مواد غذایی مناسب استفاده کنید و از مواد سرشار از آهن به رژیم غذایتان بیفزایید. سعی کنید 3 وعده روزانه از مواد غذایی سرشار از آهن داشته باشید.

گوشت قرمز صاف، مرغ و ماهی، سبزیجات برگ سبز تیره نظیر اسفناج، کلم بروکلی و کلم کیل، حبوبات و غلات غنی شده با آهن، عدس و دانه های روغنی، تخم مرغ.

مواد غذایی سرشار از ویتامین c می تواند منجر به جذب آهن بیشتر کمک کند. مرکبات و آبمیوه ها، توت فرنگی، کیوی، گوجه، فلفل.

سعی کنید همزمان با مصرف این مواد غذایی، مواد سرشار از آهن را نیز مصرف کنید. برای مثال می توانید یک لیوان آب پرتقال را همراه با غلات غنی شده آهن را در صبحانه میل کنید. همچنین سعی کنید مواد غذایی سرشار از فولات را جهت پیشگیری از کمبود فولات مصرف کنید. این مواد عبارتند از سبزیجات برگ سبز، مرکبات و آبمیوه ها، میوه خشک شده، نان و غلات غنی شده با فولیک اسید.

پزشک شما حتماً به شما مکمل ویتامین که سرشار از آهن و فولیک اسید خواهد بود.

گیاهخواران حتماً باید با پزشکشان در خصوص دریافت ویتامین B12 وقتی باردار هستند یا شیردهی می کنند مشاوره نمایند.

 بیشتر بخوانید