آنچه که باید از کک و مک دانست

انواع کک و مک، و راه های پیشگیری و درمان آنها

فرکل یا کک و مک نقاط قهوه ای رنگ روی پوست است که اغلب در نواحی در معرض آفتاب ظاهر میشود. در بیشتر موارد کک و مک یا فرکل مشکلی ایجاد نمیکند . این ضایعات در اثر تولید زیاد ملانین که مسئول پیگمانتاسیون پوست و مو است ایجاد میشود. روی هم رفته فرکل ها ناشی از تحریک اشعه ماورای بنفش خورشید میباشند.

دو نوع مهم از فرکل یا کک و مک داریم:

کک و مک ساده
کک ومک ناشی از آفتاب

کک و مک ساده بیشترین و شایعترین فرمی است که مردم بعنوان کک و مک میشناسند .

کک و مک های ناشی از آفتاب ، لکه ها یا ضایعات تیره رنگ در سطح پوست هستند که در طی دوران بزرگسالی پدیدار میشوند و شامل خالهای ناشی از افزایش سن و لکه های ناشی از اشعه خورشید می باشند.

این دو نوع کک و مک به هم شبیه اند ولی از برخی جهات از قبیل نحوه ایجاد با هم فرق دارند.

چگونه افراد دچار کک و مک یا فرکل میشوند:

فرکل های ناشی از آفتاب:

این کک و مک ها در اثر تابش آفتاب در هر فردی که خود را از اشعه ماورای بنفش خورشید حفظ نکند ایجاد میگردد. از نظر پراکندگی روی صورت ،پشت یا دستها و قسمت فوقانی بدن ، بیشتر در افرادی که پوست و مو ی روشن دارند ایجاد میشود و نژاد سفید و آسیایی بیشتر مستعد نوع ساده می باشند و حال آنکه انواع ناشی از آفتاب بیشتر در افراد بالای چهل سال و نژاد سفید ظاهر میگردد.

چه عواملی شانس ایجاد کک و مک را می افزایند؟

شانس ایجاد فرکل هم به عوامل محیطی و هم ژنتیک بستگی دارد. هر قدر بیشتر در معرض تابش آفتاب قرار گیرید، به همان اندازه شانس بروز کک و مک در فرد افزایش می یابد. نتیجه یک مطالعه روی ۵۲۳ خانم فرانسوی میانسال آن بود که دو فاکتور مهم با ایجاد کک و مک ارتباط دارند.

در معرض آفتاب قرار داشتن
وجود ژنی به نام MC1R که تولید ملانین را باعث میشود.

اما این ژن همه افراد را به یکسان تحت تاثیر قرار نمیدهد. دو نوع ملانین وجود دارد.فئو ملانین و یو ملانین. افرادی که پوستشان فئوملانین تولید میکند در مقابل اشعه ماوراء بنفش حفاظت ندارند. این افراد بیشتر موهای قرمز یا بلوند و پوست روشن دارند و به سختی برنزه میشوند. اما افرادی که یوملانین بیشتری دارند، در مقابل صدمه پوستی بوسیله اشعه ماوراء بنفش حفاظت میشوند. اینها اغلب موهای قهوه ای یا مشکی دارند، پوستشان تیره تر است و بسهولت برنزه میشوند.

کک و مک های ناشی از آفتاب :

در مورد این ضایعات مطالعه گروه فرانسوی فاکتورهای متفاوتی را در رابطه با افزایش احتمال ایجاد کک و مک پیدا کردند از جمله پوست تیره ، ظرفیت برنزه شدن ، سابقه وجود کک و مک ، در معرض اشعه ماوراء بنفش آفتاب بودن و درمان هورمونی مثل مصرف داروهای ضد حاملگی خوراکی

تفاوت خال با فرکل:

خال مانند فرکل نیست. خالها کمی تیره ترند و گر چه مثل کک و مک های آفتاب درافراد با پوست روشن شایع ترند ولی لزوما بعلت تماس به نور خورشید ایجاد نمی شوند. خال در واقع افزایش سلولهای متشکله از پیگمان است و به طور متوسط عروق خونی بیشتری دارد.

خال ها در زمان تولد یا کمی پس از آن در سطح پوست ایجاد میگردند، میتوانند صورت های مختلف به خود بگیرند ، رنگ آنها از قهوه ای تا صورتی متفاوت است و در ضمن اشکال مختلفی میتوانند داشته باشند.

یک خال خوش خیم در یک فرد جوان همراه با رشد وی رشد میکند.

چه زمانی به خاطر کک و مک یا خال باید به پزشک مراجعه کنید؟

در عین حال که کک و مک خطری ندارد ولی برخی خالها با افزایش خطرملانوم یا کانسر پوست همراه هستند. به همین جهت لازم است که خال یا کک و مک را از جهات زیر تحت نظر داشته باشید:

غیر قرینه بودن : اگر خطی درست از وسط ضایعه رسم کنید، عدم تساوی دو نیمه دلیل نا قرینه بودن بودن ضایعه خواهد بود.
حدود: ضایعات بدخیم تمایل دارند که حدود لبه دار، غیر همسطح یا برجسته داشته باشند.
رنگ : تغییررنگ خال میتواند یک علا مت هشدار دهنده است.
قطر : خالهای با قطر بیش از یک چهارم اینچ با خطر سرطانی شدن همراه می باشد.
در صورت بروز هر گونه تغییر دراندازه ،شکل، رنگ یا برجسته شدن خال باید با پزشک مشورت کرد .

بیشتر بخوانید: فیلم چگونه پوست را ز نظر بدخیمی بررسی کنیم؟

چه خالهایی با افزایش ریسک کانسر همراه هستند؟

خطر بروز ملانوم با افزایش تعداد خال رابطه مستقیم دارد . در فردی که یازده تا بیست و پنج خال دارد خطر ملانوم 1/6 برابر بوده و اگر این تعداد به صد خال برسد ریسک ملانوم صد برابر بیشتر میشود.

سایر عوامل خطر برای بروز ملانوم عبارتند از:

وجود پوست روشن
چشمان آبی
موهای قرمز
سابقه سرطانهای پوستی غیر ملانوم در فرد
سابقه برنزه شدن بیش از حد یا در معرض شدید اشعه خورشید بودن

در یک مطالعه خطر ملانوم در سفید پوستان بیست برابر نسبت به تیره پوستها بالاتر بود. بنابراین غربالگری بدخیمی در افرادیکه در گروه خطر هستند یا دچار خال جدید میگردن، ایده خوبی به نظر میرسد .

آیا میشود از بروز کک و مک جلوگیری کرد؟

در عین حال که میشود از ایجاد کک و مک پیشگیری کرد، تسریع در از بین بردن فرکل ها هم مهم است. انجمن پوست امریکا پیشنهاد میکند که افرد به منظور پیشگیری از یک کرم ضد آفتاب مقاوم در برابر اب که SPF ان حداقل 30 باشد هر روز پانزده دقیقه قبل از بیرون رفتن استفاده کنند، و این کار ولو در فصل زمستان نیز انجام شود.

رئیس دپارتمان پوست یکی از دانشگاههای امریکا معتقد است که حتی در صورتیکه بچه ای با عامل ژنتیک مساعد متولد شود، مادامی که والدینش برای او از یک ضد افتاب مناسب و درست استفاده کنند و وی را در معرض اشعه خورشید قرار ندهند ، هرگز دچار فرکل نخواهد شد.

بیشتر بخوانید: فیلم روش صحیح استفاده از کرم ضدآفتاب

برای پیشگیری از ایجاد کک و مک میتوان از اسیدهای آلفا هیدروکسیل ، تری کلرو استیک اسید و فنل و اسیدهای موثر در پوست اندازی استفاده کرد.

در صورت استفاده از روش Peeling در منزل ابتدا باید ماده مورد نظر را روی پوست تست کرد و در صورت بروز هر گونه آثار تحریکی و سوزش آنرا از پوست پاک کرد و بیش از مدت زمان پیشنهادی آن را بر سطح پوست نگه نداشت.

به منظور کمرنگ کردن کک و مک یا از بین بردن آن، از روشهای لیزر که سطوح پوستی را باز سازی میکنند، استفاده میشود. این لیزرها نه تنها برای پوست صورت، بلکه برای کک و مک ناحیه بازو و سینه هم موثرند .

فرکل های اندام تحتانی بالاتر از زانوکه بر اثر قایق سواری یا فعالیتهایی از این دست ایجاد میشود نیز میتواند توسط لیزر درمان شود. این انواع لیزر، آبی را که درون لایه های پوست است هدف قرار میدهد و از این طریق به قسمتها ی میانی درم میرسد و باعث میشود که سلولهای قدیمی پیگمانته پوست کنده شود واین واکنش میتواند در عین حال منجر به تغییر مدل کلاژن و تشکیل کلاژن جدید گردد.
بر عکس فرکل های ساده، لکه های ناشی از تابش آفتاب با گذشت زمان کمرنگتر نمیشوند. ولی میتوان با استفاده ازهیدرو کینون ها و کرم های رتینويئدی، روشهای شیمیایی برای peeling، درمان لیزر و کرایو تراپی آنها را درمان کرد.

در اینجا از انواع دیگری از لیزر استفاده میشود که به جای نفوذ بداخل لایه های پوست، پیگمانتهای سطح پوست را هدف قرارمیدهند و انها را تخریب میکنند. این لیزر های خاص، در مورد لکه های پوستی آفتاب عملکرد خوبی دارند.

بیشتر بدانید:

آیا می توان از بروز خال پیشگیری کرد

مقابله با لک های تیره ی پوست