روش مصرف و عوارض داروهای کنترل کننده آسم

داروهای کنترل کننده به صورت روزانه جهت پیشگیری از حملات مصرف می‌شوند. با توجه به تنوع این نوع داروها، در این نوشتار سعی شده است که معروف ترین آنها مورد بحث قرار گیرد

 این داروها و نحوه تاثیر آنها در کودکان و بزرگسالان تفاوت چندانی با هم ندارند بنابراین می توانند برای بیماران مبتلا در هر سنی قابل استفاده باشد.

نکات کلیدی

• داروهای کنترل کننده ی آغاز به صورت طولانی مدت برای پیشگیری از التهاب راه های هوایی و حملات استفاده می شوند
• اگر داروی کنترل کننده توسط پزشک تجویز شود یعنی اینکه باید هر روز مقداری از این دارو ها مورد استفاده قرار گیرد
• داروهای کنترل کننده نباید در مواقع حملات آسم در قدم اول استفاده شود
• اگرچه گونه های مختلفی از داروهای کنترل کننده آسم وجود دارد اما داروهای استنشاقی استروئیدی مهمترین و موثرترین این داروها در کنترل هستند

دوره های کنترل کننده ی نقش مهمی کنترل تورم و یا التهاب راه هوایی دارند. این داروها برای کنترل تورم و ترشح مخاط راه های هوایی باید به صورت روزانه مورد مصرف قرار گیرند تا از حملات آسم جلوگیری نماید. این داروها نباید برای موارد باصطلاح  نجات از حملات آسم استفاده شوند.

گونه های مختلفی از داروهای کنترل کننده آسم مانند: استروئیدهای استنشاقی، گشاد کننده های طولانی اثر، داروهای ترکیبی و آنتاگونیست رسپتورهای وجود دارند.

ا

ستروئیدهای استنشاقی

از موثرترین داروهای کنترل‌کننده محسوب می شوند.  این داروها باعث کاهش تورم کیسه ها و کاهش ترشحات موکوس در راه های هوایی میشوند.  این دوره‌ها کمک زیادی در پیشگیری از حملات آسم می کنند. برای این که بهترین اثر این داروها را ببینیم حداقل ۲ تا ۴ هفته زمان خواهد برد.

استروئیدها یا کورتیکواستروئیدها که در بدن به صورت طبیعی تولید می شوند. داروهای استنشاقی شباهت بسیار زیادی به این هورمونها دارند.  این داروها به مقدار بسیار کم برای درمان آسم های خفیف، متوسط و شدید استفاده می شوند.

از معروفترین داروهای استنشاقی استروئیدی:

• بکلو متازون beclomethasone
• بودسوناید  budesonide
• فلوتیکازون  fluticasone
• سیکلسونید  ciclesonide

عوارض احتمالی داروهای استنشاقی استروئیدی آسم

این داروها  به مقدار بسیار کم از طریق استنشاق وارد ریه ها می‌شوند و برخلاف داروی دیگر برای رسیدن به ریه ها نیازی نیست که از طریق گردش خون به تمام بدن به مقدار کم به ریه ها برسند.با این مقدمه می‌توان گفت این داروها با توجه به میزان مصرف بسیار کم شدن عارضه  بسیار ناچیزی دارند.

کودکان ممکن است دچار یکی از این عوارض جانبی ناشی از این داروهاشوند:

• خشکی دهان و سوزش گلو
• برفک دهانی

برفک دهانی توسط  نوعی قارچ در دهان ایجاد میشود. این ضایعات سفید به صورت لکه‌هایی  در دهان دیده میشود. برای جلوگیری از ابتلا به برفک دهان پس از هر بار استفاده از دارو باید دهان را بشویید.

نوشیدن آب برای بچه های کوچکتر بعد از هر بار اسپری توصیه می شود.  استفاده از اسپیسر یا به اصطلاح دمیار (آسان نفس) نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به برفک دهان دارد.

اگر داروهای استنشاقی استروئیدی با دوز مناسب استفاده شود تاثیری در روند رشد فیزیکی فرزندتان نخواهد گذاشت.  بچه های مبتلا به آسم برای رسیدن به قد طبیعی دوران بزرگسالی خود هیچگونه مشکلی ندارند. به دلیل اینکه این داروها در کنترل آسم بسیار مفیدند باعث رشد بهتر فرزند عزیزتان خواهد شد.

داروهای گشاد کننده برونش طولانی اثر

این داروها باعث باز شدن عضلات احاطه کننده راه های هوایی می‌شوند.  مصرف این داروها با داروهای استنشاقی استروئیدی اثر مضاعفی در کنترل بیماری آسم خواهد گذاشت.  این دوره ها اثر طولانی تری دارند و تا حدود ۱۲ ساعت تاثیرشان در بدن باقی میماند. این داروها در زمان حملات آسم نباید استفاده شوند.  این داروها هرگز نباید بدون استفاده همزمان با داروهای استنشاقی استفاده شوند.

از معروف ترین داروهای گشاد کننده برونش طولانی اثر:

• سالمترول
• فورمترول

هستند. این داروها باید همزمان با داروهای استنشاقی استروئیدی استفاده شوند. به عنوان مثال اگر علائم آسم فرزندتان ورزش یا در خواب تشکیل می شود استفاده از داروهای گشادکننده برونش ای طولانی مدت در کنترل آنها بسیار مفید واقع می شود.

نام دیگر این داروها داروهای بتا آگونیست طولانی LABA میباشد.

از عوارض جانبی محتمل  گشاد کننده برونش(فورمترول و سالمترول) طولانی اثر:

• افزایش تعداد ضربان قلب
• اضطراب
• سردرد
• لرزش اندام ها

داروهای ترکیبی کنترل کننده آسم

داروهای ترکیبی آسم ،  داروهای هستند که استروئید های استنشاقی به همراه گشادکننده های برونشیتی را به صورت ترکیبی دارند.  وضعیت این داروها این است که با یکبار مصرف دو نوع داروی مختلف به صورت همزمان مصرف می‌شود. این داروها معمولا تاثیر در کنترل آسم دارند.  این داروها نباید در زمان حملات آسم مورد استفاده قرار گیرند.

مثال های ترکیبی کنترل کننده آسم:

• ترکیب فلوتیکازون و  سالمترول
• فلوتیکورت پلاس 
• سیمبیکورت Symbicort که ترکیبی از بودزوناید و فورمترول است.
• این داروها معمولاً عوارض جانبی ترکیبی از این دو دارو دارند.

آنتاگونیست های رسپتور لکوترین در کنترل آسم

به صورت قرص های روزانه مورد مصرف قرار می گیرند.  این داروها تاثیر بسیار زیادی در پیشگیری از تورم و منقبض شدن راههای هوایی دارند.  در بعضی از کودکان این دارو تاثیر مناسبی مانند داروهای استنشاقی استروئیدی ندارند.

مثال هایی از این رده داروها:

• مونته لوکاست (سینگولار)
• زفیرلوکاست

آنتاگونیست های رسپتور لکوترین ممکن است در حالات زیر مورد استفاده قرار گیرند

• وقتی کودکی آسم خفیف دارد
• وقتی که امکان استفاده از داروهای استنشاقی استروئیدی وجود ندارد
• وقتی که امکان افزایش دوز داروی استروئیدی وجود ندارد
• به همراه داروهای استنشاقی استروئیدی

مهمترین عوارض آنتاگونیست های رسپتور لکوترین

• تهوع
• سردرد

امیدوارم که مطلب حاضر اطلاعات کافی در اختیار شما والدین عزیز برای کنترل بیماری آسم کودک عزیزتان  قرار داده باشد.

از آسم بیشتر بخوانید: