IUD (Intrauterine Device) یا وسیله داخل رحمی، یک ابزار کوچک به شکل T است که به منظور جلوگیری از بارداری در رحم قرار داده می‌شود. این وسیله یکی از مؤثرترین و محبوب‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری است و در دو نوع اصلی وجود دارد:

انواع  IUD  

  IUD مسی (غیر هورمونی):

 این نوع IUD با استفاده از مس به جلوگیری از بارداری کمک می‌کند. یون‌های مسی که از دستگاه آزاد می‌شوند، محیط رحم را برای اسپرم‌ها نامطلوب می‌کنند و از بارور شدن تخمک جلوگیری می‌کنند.

معمولاً بین 10 تا 12 سال مؤثر است.

  IUD هورمونی:

این نوع IUD حاوی هورمون پروژسترون است که به تدریج آزاد می‌شود و از بارداری جلوگیری می‌کند. این هورمون باعث کاهش ضخامت دیواره رحم و افزایش غلظت موکوس دهانه رحم می‌شود که از ورود اسپرم به رحم جلوگیری می‌کند.

بسته به نوع، بین 3 تا 7 سال مؤثر است.

زمان گذاشتن IUD:

     در دوره قاعدگی: بسیاری از پزشکان ترجیح می‌دهند IUD را در طول قاعدگی قرار دهند، زیرا در این زمان دهانه رحم کمی بازتر است و گذاشتن آن راحت‌تر و با درد کمتری همراه است. همچنین، این زمان به دلیل اینکه فرد مطمئن است باردار نیست، مناسب‌تر است.

     بعد از قاعدگی: در هفته‌های اول پس از قاعدگی نیز IUD می‌تواند گذاشته شود. در این زمان دهانه رحم هنوز نسبتا نرم است و احتمال بارداری کم است.

     هر زمان دیگر در سیکل: IUD می‌تواند در هر زمان از سیکل قاعدگی گذاشته شود، به شرطی که پزشک اطمینان حاصل کند که فرد باردار نیست. در غیر این صورت، ممکن است قبل از گذاشتن IUD تست بارداری انجام شود.

زمان برداشتن IUD:

     هر زمانی در سیکل: IUD می‌تواند در هر زمانی از سیکل قاعدگی برداشته شود. با این حال، اگر فرد قصد دارد بلافاصله پس از برداشتن IUD باردار نشود، باید از یک روش پیشگیری دیگر استفاده کند، زیرا بلافاصله پس از برداشتن، امکان بارداری وجود دارد.

     در دوره قاعدگی: برخی پزشکان ترجیح می‌دهند IUD را در طول قاعدگی بردارند، زیرا دهانه رحم در این زمان کمی بازتر است و فرآیند برداشتن آسان‌تر می‌شود.