همه چیز در مورد شپش سر 

آلودگی به شپش سر، اگرچه بیماری شدیدی محسوب نمی شود اما برای بسیاری از والدین و دانش آموزان و افرادی که در نگهداری کودکان فعالند ایجاد اضطراب شدید می کند.

شپش سر از عهد عتیق تا امروز مهمان ناخوانده موهای سر انسان بوده است. گزارشی در سال 2010 نشان داد که سالیانه حدود 367 میلیون دلار برای درمان و عواقب شپش سر و مشکلات ناشی از آن  در آمریکا هزینه می شود که این رقم درسال 2015 حدود یک میلیارد دلار تخمین زده شد.

باید دانست که شپش سر خطری برای سلامتی ایجاد نمی کند، حتما نشانه بهداشت پایین نیست و مهمتر اینکه شپش هیچگونه بیماری را با خود انتقال نمی دهد.

درمان های رایج شپش سر قسمت دوم

باتمام این دانسته ها هنوز در کشورهای توسعه یافته آلودگی با شپش برای کودکان محرومیت های اجتماعی در مدرسه و یا دوستان ایجاد می کند

درگذشته تشخیص شپش با والدین و مسئولین بهداشت مهدها و مدارس داده می شد که با داروهای بدون نسخه هم درمان می شدند ولی مشکل زمانی احساس می شود که تشخیص بدون وجود پزشک کودکان برای کودک وخانواده مشکلاتی ایجاد می کند بیشتریت دلیل برخوردهای نادرست مسئولین و والدین بیمار و همکلاسی های آنها است.

ازسال 2010 که آخرین راهنما در انجمن کودکان آمریکا انتشار یافت داروهای جدیدی دربازار برای درمان شپش سر آمده است. گزارش حاضر  2015 ، تجدید نظر سال 2010 از  AAP درمورد تشخیص و درمان شپش سر است.

شکل ظاهری عامل شپش سر

شپش بالغ سر 2 تا 3 میلی متر طول (به اندازه دانه کنجد)، شش پا و رنگ خاکستری سفید دارد. شپش ماده سه تا 4 هفته عمردارد ودر این مدت تا 10 تخم می گذارد. این تخم ها با ماده شبیه چسپ و در فاصله 4 میلی متری ازپوست سر می مانند.

تخم های زنده که با رنگ موی سر استتار می یابند در ناحیه رویش مو به آسانی دیده می شوند.

شکل تخم زنده:

اما رشک یا تخم خالی بدلیل رنگ سفیدشان براحتی قابل رویت هستند.(شکل پایین)

شکل پایین تخم شپش کشته شده 

این تخم های 8 تا 12 روز برروی موی سر می ماند سپس لارو با طی سه مرحله دگردیسی به شپش بالغ تبدیل می شود.

شپش بالغ 1/5  روز پس از بالغ شدن شروع به تخم گذاری می کند و اگر این پروسه یادشده درمان نشود این دوره ها هرسه هفته تکرار می شوند.

درمان های رایج شپش سر قسمت دوم

شپش چگونه تغذیه میکند؟

 با ریختن مقداری کمی از بزاق شپش برروی پوست سر، آن ناحیه با ماده گشادکننده گی ملتهب و با اثر ضد انعقادی آماده برای خون خوردن شپش، ازفرد آلوده می شود. خارش بدلیل حساسیت به مواد آلرژن در بزاق ایجاد می شود. معمولا از شروع آلودگی تا شروع خارش حدود 4 تا 6 هفته طول می کشد تا فرد به آن حساس شود.

دقت نمایید:  شپش سر بیش ازیک روز در خارج از سر زنده نمی ماند و تخم ها هم با فاصله بیش از 4 میلی متر از پوست سر، بدلیل تفاوت با دمای پوست سر زنده نمی مانند.

راه های سرایت شپش سر

شپش سر نمی پرد، فقط می خزد، حیوانات خانگی نقشی در انتقال آن به انسان ندارند. اما گزارشات جالبی با پرتاپ آن تا فاصله یک متر، درهنگام شانه کردن فرد آلوده تا فاصله یک متر وجود دارد ( بدلیل ایجاد الکتریسته ساکن با شانه زدن).

بیشترین نحوه انتقال تماس مستقیم با افراد آلوده است ولی با احتمال کمتر با استفاده از شانه، بُرس و کلاه فرد هم دیده می شود.

شپش چسپیده به شانه اغلب زخمی شده و یا مرده است و شپش معمولا تمایلی به جابجایی وانتقال به فرد دیگر ندارد مگر اینکه موهای سر تعداد بسیار زیادی شپش داشته باشند.

کمتراز 4 درصد بالشت های افراد آلوده به شپش آلوده هستند. بنابراین برای پیشگیری ازانتقال بیشترین نقش را قطع تماس سر به سر نزدیک میدانند.

تشخیص ابتلا به  شپش سر

مشاهده تخم، لارو وشپش بالغ با چشم مسلح تشخیص را مسجل می کند. اما گاهی شپش با دیدن نور می خزد و قابل مشاهده نیست. مطالعات نشان داده اند استفاده از شانه های شپش بخصوص اگر موها آغشته به آب، روغن ویا حالت دهنده (Conditioner) شود مانع از حرکت و مخفی شدن شپش و ایجاد الکتریسیته و پراندن ناشی از آن می گردد.

تخم هادر ناحیه یقه و پس گردن و پشت گوش ها که اغلب یک سانتی متر با پوست سر فاصله دارند قابل رویت هستند.

دقت کنید تخم و رشک را با شوره، پوسته سراشتباه نگیرید و مهمتر تخم حاوی لارو را با رشک(که فاقد تخم زنده است) اشتباه گرفته نشود.

فیلم آموزشی راه های تشخیص و درمان شپش سر در کودکان مدرسه رو

بسیاری از مواردیکه توسط معلمین بهداشتی و والدین به آزمایشگاه فرستاده می شوند اغلب شوره سر، قطرات اسپری مو، پوسته سر، چرک و یا حشرات دیگر مانند شته هستند که با باد و جابجایی هوا در بیرون از خانه در موها گیر می کنند

یک قاعده کلی اینکه تخم های بالاتر از یک 1 سانتی متر، از سطح پوست زنده نیستند.

خواندن این مطلب هم توصیه می شود : شپش کودکان در مدرسه

پیشگیری از ابتلا به شپش سر

احتمال اینکه بتوان تمام شپش های سر را درجمعیت بچه ها از بین برد بدلیل اینکه آنها همیشه تماس سر با یکدیگر دارند بسیار کم است. باید به کودکان آموزش دهیم که از وسایل شخصی مانند شانه، برس و کلاه شان به صورت مشترک استفاده نکنند. ولی نباید این امر منتهی به این قضیه شود که به این دلیل درمواقع ضروری از کلاه های ایمنی استفاده نکنند.

در محیط های جمعی باید کودک مبتلا رادرمان کنیم.

والدین لازم است به صورت منظم ودوره ای موهای کودک خود را وارسی کنند چون درمان درمراحل اولیه ساده تر و احتمال انتقال به دیگران را کمتر می کند

درمان های رایج شپش سر قسمت دوم