تعریف تب در کودکان با دماسنج های مختلف

دکتر حمیدرضا بادلی

view

سلام دوستان عزیز و والدین گرامی. دانستن این مطلب برای هر پدر و مادری ضروری است، که عدد تب چگونه تفسیر می شود و پس از آن، برای شدت تب چی اقدامی انجام می شود.

تب نشانه‌ای است که بدن در حال مبارزه با عفونت است، اما تشخیص درست آن می‌تواند گاهی گیج‌کننده باشد. در این مطلب طبق دستورالعمل‌های آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، روش‌های مختلف اندازه‌گیری دمای بدن و تعریف تب در هر روش را توضیح می‌دهیم.

قبل از اینکه تعریف تب را ارائه کنم بد نیست بدونیم که 5 روش مهم برای اندازه گیری تب وجود دارد که شامل:

  • دمای مقعدی
  • دهانی
  • زیر بغل
  • پیشانی
  • گوش

 

۱. دمای مقعدی

  • دقیق‌ترین روش، به‌ویژه برای نوزادان و کودکان زیر۳ ماه
  • تعریف تب: دمای بالاتر یا مساوی ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت)
  • محدوده طبیعی: ۳۶.۶ تا ۳۸ درجه سانتیگراد (۹۷.۹ تا ۱۰۰.۳ درجه فارنهایت)

۲. دمای دهانی

  • مناسب برای کودکان بالای ۴ سال
  • تعریف تب: دمای بالاتر یا مساوی ۳۷.۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰ درجه فارنهایت)
  • محدوده طبیعی: ۳۶.۴ تا ۳۷.۷ درجه سانتیگراد (۹۷.۶ تا ۹۹.۹ درجه فارنهایت)
  • معمولاً ۰.۲ تا ۰.۳ درجه سانتیگراد پایین‌تر از دمای مقعدی است

۳. دمای زیر بغل

  • کم‌دقت‌ترین روش اما کمترین تهاجم را دارد
  • تعریف تب: دمای بالاتر یا مساوی ۳۷.۲ درجه سانتیگراد (۹۹ درجه فارنهایت)
  • محدوده طبیعی: ۳۶.۱ تا ۳۷.۲ درجه سانتیگراد (۹۶.۹ تا ۹۸.۹ درجه فارنهایت)
  • معمولاً ۰.۳ تا ۰.۶ درجه سانتیگراد پایین‌تر از دمای مقعدی است

۴. دمای پیشانی (تمپورال)

  • روشی راحت و نسبتاً دقیق
  • تعریف تب: دمای بالاتر یا مساوی ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت)
  • محدوده طبیعی: ۳۶.۶ تا ۳۸ درجه سانتیگراد (۹۷.۹ تا ۱۰۰.۳ درجه فارنهایت)
  • می‌تواند تحت تأثیر عوامل محیطی مانند تعریق یا هوای سرد قرار گیرد

۵. دمای گوش (تیمپانیک)

  • روشی سریع اما نیازمند تکنیک صحیح
  • تعریف تب: دمای بالاتر یا مساوی ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت)
  • محدوده طبیعی: ۳۶.۶ تا ۳۸ درجه سانتیگراد (۹۷.۹ تا ۱۰۰.۳ درجه فارنهایت)
  • ممکن است تحت تأثیر جرم گوش یا عفونت گوش قرار گیرد

شدت تب (بر اساس دمای مقعدی)

تب خفیف: ۳۸ تا ۳۹ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ تا ۱۰۲.۲ درجه فارنهایت)

  • تب متوسط: ۳۹.۱ تا ۴۰ درجه سانتیگراد (۱۰۲.۳ تا ۱۰۴ درجه فارنهایت)
  • تب شدید: بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد (۱۰۴ درجه فارنهایت)

نکات مهم درباره تب در کودکان

تب به تنهایی بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از مبارزه بدن با عفونت است

  • به جای تمرکز صرف بر عدد دماسنج، به وضعیت کلی کودک توجه کنید
  • نوزادان زیر ۳ ماه با تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد باید فوراً به پزشک مراجعه کنند
  • بی‌قراری، خواب‌آلودگی شدید، تغییر رنگ پوست، و امتناع از نوشیدن مایعات نشانه‌هایی هستند که باید جدی گرفته شوند

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

نوزادان زیر ۳ ماه با هر میزان تب

  • کودکان ۳ تا ۶ ماه با تب بالای ۳۸.۳ درجه سانتیگراد
  • کودکان بالای ۶ ماه با تب بالای ۴۰ درجه سانتیگراد
  • تب همراه با بی‌حالی شدید، سردرد شدید، گردن درد، تنگی نفس، یا بثورات پوستی
  • تب که بیش از ۲ تا ۳ روز طول بکشد

نتیجه‌گیری

به یاد داشته باشید که تب یک مکانیسم دفاعی مهم بدن است. اندازه‌گیری درست دمای بدن کودک و تفسیر صحیح آن می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری درست برای مراقبت از فرزندتان کمک کند.

جدول کامل تشخیص تب در کودکان

بر اساس دستورالعمل‌های آکادمی اطفال آمریکا (AAP)

روش اندازه‌گیری

محدوده طبیعی دما

تعریف تب

مناسب برای

نکات مهم 

مقعدی (Rectal)

۳۶.۶-۳۸°C (۹۷.۹-۱۰۰.۳°F)

≥ ۳۸°C (۱۰۰.۴°F)

کودکان زیر ۳ سال

دقیق‌ترین روش؛ استاندارد طلایی

دهانی (Oral)

۳۶.۴-۳۷.۷°C (۹۷.۶-۹۹.۹°F)

≥ ۳۷.۸°C (۱۰۰°F)

کودکان بالای ۴ سال

۰.۲-۰.۳°C پایین‌تر از دمای مقعدی

زیر بغل (Axillary)

۳۶.۱-۳۷.۲°C (۹۶.۹-۹۸.۹°F)

≥ ۳۷.۲°C (۹۹°F)

همه سنین

۰.۳-۰.۶°C پایین‌تر از دمای مقعدی؛ کمترین دقت

پیشانی (Temporal)

۳۶.۶-۳۸°C (۹۷.۹-۱۰۰.۳°F)

≥ ۳۸°C (۱۰۰.۴°F)

همه سنین

تحت تأثیر عوامل محیطی؛ نسبتاً دقیق

گوش (Tympanic)

۳۶.۶-۳۸°C (۹۷.۹-۱۰۰.۳°F)

≥ ۳۸°C (۱۰۰.۴°F)

کودکان بالای ۶ ماه

تحت تأثیر جرم گوش و عفونت گوش

 شدت تب (بر اساس دمای مقعدی)

شدت تب

محدوده دما

تب خفیف

۳۸-۳۹°C (۱۰۰.۴-۱۰۲.۲°F)

تب متوسط

۳۹.۱-۴۰°C (۱۰۲.۳-۱۰۴°F)

تب شدید

> ۴۰°C (۱۰۴°F)

راهنمای مراجعه به پزشک بر اساس سن و دما

گروه سنی

توصیه مراجعه به پزشک 

نوزادان زیر ۳ ماه

با هر میزان تب (≥ ۳۸°C یا ۱۰۰.۴°F)

کودکان ۳-۶ ماه

تب بالای ۳۸.۳°C (۱۰۱°F)

کودکان ۶-۲۴ ماه

تب بالای ۳۹°C (۱۰۲.۲°F) که بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد

کودکان بالاتر از ۲ سال

تب بالای ۴۰°C (۱۰۴°F) یا تب که بیش از ۳ روز طول بکشد

علائم هشداردهنده در تب

علامت

توضیحات 

بی‌حالی شدید

کودک بسیار خواب‌آلود است و به سختی بیدار می‌شود

دهیدراتاسیون

کاهش ادرار، خشکی دهان، گریه بدون اشک

تغییر رنگ پوست

رنگ پریدگی، کبودی یا لکه‌های قرمز مایل به ارغوانی

سفتی گردن

کودک نمی‌تواند چانه را به سینه برساند

تنگی نفس

تنفس سریع، سخت یا صدادار

تشنج

هر نوع تشنج همراه با تب

نکات مهم در کنترل تب

  • تب به تنهایی بیماری نیست، بلکه نشانه مبارزه بدن با عفونت است
  • به رفتار کودک بیشتر از عدد دماسنج توجه کنید
  • مصرف مایعات را افزایش دهید
  • از لباس‌های سبک استفاده کنید
  • دمای اتاق را معتدل نگه دارید (۲۰-۲۲°C)
  • از داروهای تب‌بر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن طبق دستور پزشک استفاده کنید
  • هرگز آسپرین به کودکان زیر ۱۸ سال ندهید (خطر سندرم ری)
  • از روش‌های فیزیکی مانند پاشویه با آب ولرم می‌توان به عنوان مکمل استفاده کرد

*این اطلاعات براساس دستورالعمل‌های آکادمی اطفال آمریکا (AAP) و انجمن متخصصان کودکان است.*

 

تب و کنترل آن در کودکان
تب حدود یک سوم مراجعات پزشکی کودکان به پزشک را تشکیل می دهد.
انواع دماسنج یا ترمومتر پزشکی و طرز کار با آنها
انواع دماسنج یا ترمومتر پزشکی کدامند و طرز کار با آنها چگونه است؟
روشهای کنترل تب در کودکان
مراجعه به پزشک برای تشخیص بیماری و درمان ضروری بوده و کنترل تب جایگزین آن نخواهد شد
کاربرد شیاف دیکلوفناک در کنترل تب کودکان
تب یکی از شایعترین علایم بیماری در کودکان است.
دکتر حمیدرضا بادلی

دکتر حمیدرضا بادلی۶۴۳ مطلب

فوق تخصص کلیه کودکان
بیماری های کلیه مجاری ادرار فشارخون همودیالیز،دیالیزصفاقی اختلالات ادرارکردن(بی اختیاری ادراروشب ادراری) کودکان ونوجوانان
دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی ایران و بورد فوق تخصصی ازدانشگاه علوم پزشکی شیراز

دیدگاه ها

ارسال دیدگاه

ورود به سایت

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟

نام کاربری ندارید! ثبت نام کنید