علل مهم ادرار خونی در کودکان

علل مهم خون شاشی یا هماچوری در کودکان

ادرار خونی و یا به اصطلاح پزشکی هماچوری(خون شاشی) به وجود سلول قرمز خون(RBC) در ادرار گفته می شود. در حالت طبیعی نباید سلول قرمز خون در ادرار وجود داشته باشد چون سیستم فیلترمانند کلیه ها مانع ازعبور سلول های قرمز خون به ادرار می شوند. در هماچوری (خون شاشی) سیستم تصفیه (فیلتری) کلیه عملکرد خون را از دست می دهند یا اینکه از جایی خون وارد ادرار می شود. دونوع مهم هواچوری وجود دارد:

خون شاشی میکروسکوپیک یعنی اینکه وجود خون در ادرار فقط با آزمایش میکروسکوپی مشخص می شود
خون شاشی (هماچوری) واضح، میزان خونریزی به حدی است که رنگ ادرار کاملاً قرمز، و با چشم غیر مسلح هم قابل رویت است.

هماچوری میکروسکوپی به تنهایی و فقط در یک آزمایش خیلی با اهمیت نیست، اما اگر وجود خون در سه نمونه ادرار، با فاصله یک هفته، تایید شد نیاز به بررسی بیشتر دارد.

ولی در مواردی که نارسایی مزمن کلیه، وجود فشار خون بالا و پروتئین در ادرار وجود داشت حتی یک نمونه ادرار حاوی سلول قرمز خون از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.

چه عواملی باعث ایجاد خون شاشی(هماچوری) می شوند

هماچوری یا خون در ادرار کودکان، یافته ای بسیار رایج بوده و بیش از 100 علت مختلف برای آن وجود دارد که مهمترین آنها:

اختلال در ساختار دستگاه ادراری
بیماریهای وراثتی
اختلال املاح موجود در ادرار
بیماری التهابی گلومرول های کلیه (گلومرلونفریت)
در بعضی از مواقع علت خاصی برای آن پیدا نمی شود.

اختلالات ساختمانی در سیستم ادراری

کلیه ها که حاوی کیست (Cysts) و یا در مسیر گذر ادرار نوعی سد یا گرفتگی وجود دارند ممکن است باعث آن شود که خون وارد ادرار شود. معمولاً سونوگرافی در تشخیص موارد کمک بسیار زیادی خواهد کرد.

بیشتر بخوانید:

بیماری گلومرونفریت حاد استرپی کلیه ها

وجود پروتئین در ادرار

فشار خون بالا چیست؟

چرا بیوپسی کلیه انجام می شود؟

بیماری های وراثتی(ارثی) کلیه ها

بیماری هایی مانند سندروم آلپورت، کلیه های پلی کیستیک، کم خونی داسی شکل، نفریت های ارثی از مهمترین علل آن محسوب می شوند.

اختلال در املاح ادراری و ادرار خونی

وجود کلسیم بیش از اندازه در ادرار باعث خون شاشی می شود که گاهی همراه با درد و بدون درد است. گروهی از افرادی که کلسیم زیاد در خون دارند در افراد فامیل هم ممکن است این اختلال وجود داشته باشد و در 15% این افراد ممکن است سنگ کلیه همراه آن هم دیده شود. اغلب بیمارانی که کلسیم بالای ادرار دارند نیاز به درمان ندارند مگر اینکه همزمان دچار سنگ کلیه شوند.

التهاب گلومرول ها یا گلومرونفریت ها

از علل مهم هماچوری یا خون شاشی محسوب می شوند. بعضی از انواع آنها خفیف و بتدریج و بدون نیاز به درمان بهبود می یابند ولی مواردی هم وجود دارند که بیماری طول می کشد و نیاز به درمان دارویی هم پیدا می کند گاهی آزمایشات خون برای رسیدن به تشخیص نهایی لازم است و گاهی هم برای تشخیص نهایی نیازی به بیوپسی کلیه پیدا خواهند کرد.

خون شاشی بدون علت (ایدیوپاتیک هماچوری)

اگر بغیر از خون در ادرار هیچ یافته دیگر آزمایشگاهی، در بررسی ها دیده نشد به آن خون شاشی بدون علت می گویند. اگر در خانواده نارسایی کلیه وجود نداشته باشد بسیاری از آنها نیاز به درمان ندارند و فقط باید دوره ای تحت نظر پزشک نفرولوژیست باشند.

خون شاشی (هماچوری) چگونه مورد بررسی قرار می گیرد؟

اگر کودکی همراه خون شاشی، فشار خون بالا نداشت و عملکرد کلیه های او طبیعی بود نیاز به درمان دیگر ندارد و لازم است دوره ای تحت نظر باشد. اگر وجود خون در ادرار تداوم داشت:

ممکن است نیاز به سونوگرافی داشته باشند.
ادرار باید برای وجود پروتئین (پروتئینوری)، کلسیم و کراتینین مورد بررسی قرار گیرد.
آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه ها و یا گاهی آزمایشات تکمیلی دیگر ممکن لازم شود.
اگر همه موارد نرمال بودند باید به صورت دوره ای تحت بررسی قرار گیرند.